Z tego artykułu dowiesz się:

• jakie znaczenie ma pochodzenie egzosomów,
• które egzosomy mają największy potencjał w kosmetologii,
• na co zwrócić uwagę przy wyborze produktów z egzosomami.

Egzosomy (extracellular vesicles) są jednym z najbardziej obiecujących osiągnięć współczesnej nauki, które zrewolucjonizowało przemysł kosmetyczny. Dzięki unikalnej zdolności modulowania procesów biologicznych, takich jak regeneracja tkanek czy opóźnianie procesów starzenia, egzosomy stały się fundamentem terapii skóry w nurcie healthy ageing.

Rosnąca popularność zastosowania egzosomów w preparatach profesjonalnych
i kosmetykach do pielęgnacji domowej wynika z ich potencjału do stymulacji odnowy komórkowej, poprawy kondycji skóry oraz wspierania jej młodego wyglądu. Efektywność tych produktów w dużej mierze zależy od pochodzenia, procesu izolacji oraz jakości surowca.

W artykule przedstawione zostały kluczowe aspekty niezbędne do świadomego wyboru preparatów opartych na egzosomach, które mogą znacząco wpłynąć na skuteczność terapii kosmetologicznych.

Rodzaje egzosomów w kosmetologii

Jednym z kluczowych czynników determinujących wybór produktu gabinetowego jest rodzaj egzosomów użytych w danym preparacie. Ich pochodzenie wpływa na tak zwane cargo – kompleks molekuł biologicznych zawartych w egzosomach, takich jak RNA, białka, lipidy oraz metabolity. Cargo jest kluczowe dla zdolności egzosomów do komunikacji międzykomórkowej oraz modulowania procesów biologicznych, co przekłada się na ich określone właściwości pielęgnacyjne.

W kosmetologii wyróżnia się kilka rodzajów egzosomów:

Egzosomy ludzkie

Egzosomy ludzkie wydzielane są przez wszystkie typy komórek, m.in. fibroblasty, keratynocyty czy komórki macierzyste. Zawierają one czynniki wzrostu (np. VEGF, TGF-β), mikroRNA i białka, które naśladują ludzkie procesy komórkowe, odgrywając istotną rolę w ukierunkowanej regeneracji i naprawie skóry. Są obecnie postrzegane jako najskuteczniejszy rodzaj egzosomów dostępny na rynku.
Mimo swoich niepodważalnych zalet mają również ograniczenia. Struktury egzosomów ludzkich są niestabilne, co utrudnia ich produkcję i zwiększa koszty pozyskiwania. Ponadto użycie ich
w produktach kosmetycznych związane jest z koniecznością spełnienia restrykcyjnych norm prawnych i etycznych.
W Unii Europejskiej egzosomy ludzkie w produktach kosmetycznych są niedozwolone – preparaty wykorzystujące ten surowiec muszą być zarejestrowane jako wyroby medyczne.

Egzosomy zwierzęce

Ten rodzaj egzosomów pozyskiwany jest głównie z surowicy lub mleka ssaków. Są one bogate
w bioaktywne cząsteczki jak czynniki wzrostu i enzymy. Stosowane w kosmetykach poprawiają nawilżenie i teksturę skóry. Niemniej, ze względu na brak pełnej wiedzy o ich długoterminowym wpływie na organizm, wymagają dalszych badań w zakresie biokompatybilności i bezpieczeństwa dermatologicznego, gdyż mogą potencjalnie wywoływać reakcje alergiczne. Ponadto wykorzystanie egzosomów zwierzęcych może budzić obawy natury etycznej, szczególnie wśród konsumentów preferujących kosmetyki wegańskie lub cruelty-free. Zgodnie z regulacjami Unii Europejskiej, egzosomy zwierzęce – podobnie jak ludzkie – są zakazane w produktach kosmetycznych.

Egzosomy roślinne

Zostały wprowadzone jako alternatywa dla egzosomów ludzkich, jednak w badaniach klinicznych uzyskały słabsze rezultaty, m.in. z powodu różnic w budowie i składzie komórek roślinnych
w porównaniu do komórek zwierzęcych. Najczęściej są pozyskiwane z róży damasceńskiej (Rosa damascena ) i wąkroty azjatyckiej (Centella asiatica). Naturalnie bogate w antyoksydanty, polifenole i fitoskładniki wspierają nawilżenie skóry, chronią przed stresem oksydacyjnym
i działają kojąco, co czyni je idealnym wyborem dla skóry wrażliwej lub objętej stanem zapalnym. Jednym z większych wyzwań produktów opartych na egzosomach roślinnych jest ograniczona penetracja przez warstwę rogową naskórka, co może znacząco osłabiać ostateczne efekty zabiegowe.

Egzosomy bakteryjne

Egzosomy bakteryjne stanowią najnowsze i najbardziej ekscytujące odkrycie, oferując obiecujące wyniki w kontekście ogólnej poprawy zdrowia skóry. W kosmetologii szczególne zainteresowanie budzą egzosomy pochodzące z bakterii probiotycznych Lactobacillus spp.
Ich cargo bogate jest w lipopolisacharydy, białka i enzymy. Tak zróżnicowany skład może jednocześnie wzmacniać barierę ochronną, stymulować regenerację komórek i działać przeciwzapalnie. Dostępne badania wykazują, że preparaty zawierające egzosomy ze szczepu Lactobacillus  mają istotny wpływ na ludzkie keratynocyty. Zwiększają one ekspresję genów filagryny i lorikryny, które są kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania bariery skórnej. Ponadto, egzosomy te zwiększają żywotność komórek, proliferację keratynocytów oraz produkcję składników macierzy zewnątrzkomórkowej co sprzyja regeneracji skóry. Przekłada się to na ich potencjalne właściwości odmładzające, regenerujące i przeciwstarzeniowe. Dodatkowo, wykazano ich aktywność przeciwzapalną poprzez redukcję ekspresji mediatorów prozapalnych, takich jak IL-6, IL-1α, TNF-1β i COX-2.

Najnowsze badania wskazują, że egzosomy bakteryjne mają unikalną zdolność do wspierania równowagi mikrobiomu skóry. Jedno z badań przeprowadzonych w 2022 roku przez Thakura
i współpracowników wykazało, że zastosowanie egzosomów Lactobacillus znacząco zmniejszało objawy trądziku oraz atopowego zapalenia skóry u badanych uczestników. Choć temat ten wymaga dalszych badań, już teraz wykazuje obiecujące możliwości w zakresie wspomagania terapii dermatoz skórnych

Dodatkowo na uwagę zasługuje fakt biokompatybilności i stabilności egzosomów bakteryjnych. Dzięki ich możliwości współpracy z istniejącym na powierzchni skóry mikrobiomem, nie tylko nie powodują podrażnień i alergii, ale również ułatwiają bezpośrednie dostarczanie bioaktywnych molekuł do komórek skóry i macierzy zewnątrzkomórkowej.

Przełomowy potencjał egzosomów bakteryjnych

Egzosomy bakteryjne oferują wyjątkowe możliwości technologiczne i użytkowe. Badania wykazały, że inżynieria OMV (Outer Membrane Vesicle) pozwala na dokładne dostosowanie ich zawartości, co zwiększa ich skuteczność i bezpieczeństwo w produkcji, a także zdolność precyzyjnego dostarczania związków bioaktywnych do określonych komórek. Badania kliniczne, wskazują, że stanowią one przyszłość w dziedzinie kosmetologii, oferując nowe możliwości terapeutyczne, zapewniając szerokie korzyści zarówno w terapii różnych dermatoz jak
i w profilaktyce starzenia się skóry.

Egzosomy egzosomom nierówne

Kluczowym wyzwaniem w pracy z egzosomami jest ich heterogeniczność. Nawet egzosomy pochodzące z tego samego źródła mogą różnić się wielkością, zawartością oraz funkcją biologiczną. Dlatego niezwykle istotne są kwantyfikacja (określenie ilości egzosomów zawartych
w preparacie) i standaryzacja procesów ich izolacji.

Ujednolicenie tych procedur pozwoli na bardziej wiarygodne porównania między różnymi typami egzosomów oraz optymalizację ich zastosowań terapeutycznych. Wybierając preparat do swojego gabinetu warto zwróć dodatkowo uwagę na technikę izolacji egzosomów. Ma to na celu dostarczenie czystego i bezpiecznego preparatu, a także zagwarantuje określoną aktywność biologiczną po aplikacji na skórę. Dokonując wyboru kluczowe jest, aby producent dostarczył wyniki badań klinicznych potwierdzających jego skuteczność i bezpieczeństwo. Brak badań klinicznych może wskazywać na niedostateczne przygotowanie produktu do użycia profesjonalnego, co może wpłynąć na skuteczność terapii oraz zaufanie klientów. Ostatnim kluczowym aspektem wpływającym na wybór profesjonalnego produktu z egzosomami jest jego forma. Aby zmaksymalizować skuteczność terapii warto wybierać produkty, który są zoptymalizowane pod kątem łączenia z zaawansowanymi zabiegami indukującymi kontrolowane uszkodzenia skóry. Dzięki takiemu połączeniu egzosomy mają bardziej ukierunkowane działanie, a ich zdolność penetracji jest zmaksymalizowana.

Egzosomy – przyszłość spersonalizowanej kosmetologii

Egzosomy to technologia, która rewolucjonizuje współczesną kosmetologię, oferując nowoczesny i efektywny sposób wspomagający regenerację skóry. Decydując się na preparaty
z egzosomami, warto zwrócić uwagę na ich pochodzenie, technologię izolacji oraz badania kliniczne, które potwierdzają ich skuteczność. Świadomy wybór gwarantuje maksymalizację efektów terapii i budowanie zaufania klientów do oferowanych usług.

Choć wszystkie typy egzosomów, niezależnie od pochodzenia, mają udowodniony potencjał terapeutyczny, to właśnie egzosomy bakteryjne wyróżniają się na tle innych swoją wszechstronnością i zrównoważonym procesem pozyskiwania. Ich zastosowanie w gabinecie kosmetologicznym zapewnia skuteczność, bezpieczeństwo oraz możliwość precyzyjnego dostosowania terapii do indywidualnych potrzeb klienta. Jest to rozwiązanie z wysokim potencjałem, które łączy naukę z praktyką, redefiniując standardy współczesnej kosmetologii.