Z tego artykułu dowiesz się,
– czym jest atopowe zapalenie skóry (AZS), jakie są jego objawy i przyczyny, oraz jak odpowiednia pielęgnacja może wspierać terapię tej choroby.
– poznasz skuteczne metody zabiegowe w gabinecie kosmetycznym, które nawilżają, regenerują i łagodzą objawy AZS,
– dlaczego warto edukować klientów w zakresie prawidłowej pielęgnacji domowej.

Egzema, znana również jako wyprysk, to przewlekła choroba zapalna skóry, która może przybierać różne formy, w tym atopowe zapalenie skóry (AZS), wyprysk kontaktowy czy wyprysk pieniążkowaty. AZS należy do najczęstszych postaci egzemy. Problem ten dotyka coraz większej liczby osób na całym świecie. Pacjenci borykają się z problemami takimi jak zaczerwienienie, suchość, swędzenie czy pękanie skóry, co znacznie pogarsza ich komfort życia i codzienne funkcjonowanie. Choć leczenie AZS wymaga specjalistycznej opieki dermatologicznej, gabinety kosmetyczne mogą stanowić ważne wsparcie, oferując bezpieczne zabiegi, które poprawiają kondycję skóry, łagodzą objawy, wspomagają proces regeneracji i wydłużają okresy bezobjawowe.

Czym jest atopowe zapalenie skóry?

Atopowe zapalenie skóry to choroba o charakterze przewlekłym i nawrotowym z okresami zaostrzeń i remisji. Charakteryzuje się przede wszystkim stanem zapalnym skóry, który prowadzi do jej suchości, świądu i zaczerwienienia. Objawy choroby związane są z naruszeniem integralności bariery ochronnej i zaburzeniami w jej funkcjonowaniu. Dysfunkcje bariery obejmują niedobory lipidów, takich jak ceramidy, cholesterol i wolne kwasy tłuszczowe oraz białek keratynocytów, takich jak filagryna, lorykryna i inwolukryna. W skórze chorych na AZS stwierdza się ponadto zwiększoną liczbę limfocytów Th2, co prowadzi do wzmożonej ekspresji uwalnianych przez nie cytokin, które hamują szlaki wydzielania naturalnych substancji przeciwdrobnoustrojowych (AMP), jak B-defensyny i katelicydyny. Uważa się to za przyczynę podatności na zakażenia bakteryjne, w szczególności gronkowcem złocistym, które mogą prowadzić do pogorszenia stanu skóry. Znaczną rolę w rozwoju choroby odgrywają czynniki genetyczne, alergiczne, środowiskowe, stres, a także niewłaściwa pielęgnacja skóry.

Indywidualne podejście
W przypadku terapii AZS najważniejsze jest indywidualne podejście. Każdy pacjent może zmagać się z innymi objawami i mieć różne potrzeby skórne. Kosmetolog powinien szczegółowo przeanalizować stan skóry pacjenta, zwrócić uwagę na stopień nasilenia choroby oraz ocenić i zdiagnozować potencjalne czynniki z codziennego życia, które mogą zaostrzać objawy w tym konkretnym przypadku. Na tej podstawie należy dobrać odpowiednie metody terapii oraz produkty do pielęgnacji domowej.

Dobór odpowiednich preparatów kosmetycznych
Kosmetyki do pielęgnacji muszą być odpowiednio dobrane do potrzeb skóry atopowej. Najważniejsze, aby były to produkty hipoalergiczne, pozbawione substancji drażniących i potencjalnych alergenów, a więc parabenów, sztucznych barwników i środków zapachowych, lanoliny czy alkoholu, które mogą dodatkowo podrażniać skórę. Kosmetyki nawilżające i regenerujące, takie jak kremy, emulsje i oleje o właściwościach łagodzących, stanowią podstawę pielęgnacji skóry z AZS. Substancje takie jak kwas hialuronowy, skwalan, betaglukan, oleje roślinne, wąkrotę azjatycką oraz niacynamid wykazują działanie nawilżające i wspomagające odbudowę bariery skórnej. Na rynku istnieją produkty z opatentowanymi składnikami, które są w stanie stymulować produkcję naturalnych ceramidów w skórze, działając nie tylko w momencie aplikacji, ale również po zmyciu. Ekstrakty roślinne takie jak wyciąg z owsa i korzenia Punarnava, imbir, a także bisabolol czy alantoina będą dodatkowo łagodzić skórę i niwelować oznaki stanu zapalnego takie, jak zaczerwienienie czy świąd, który w wielu przypadkach może być uporczywy. Dodatek składników prebiotycznych takich jak glicerol czy izomerat sacharydowy, przyczyni się do zbalansowania mikrobioty skórnej, zapobiegając nadkażeniom bakteryjnym. Najlepsze będą delikatne preparaty myjące pozbawione agresywnych środków powierzchniowo-czynnych w zakresie pH między 4-6 oraz produkty na dzień z fizyczną ochroną przeciwsłoneczną.

Zabiegi nawilżające i regenerujące
Skóra atopowa jest z reguły sucha i skłonna do łuszczenia się, dlatego jednymi z podstawowych zabiegów w gabinecie kosmetycznym są te, które mają na celu głębokie nawilżenie i odżywienie skóry. Do najpopularniejszych zabiegów należą zabiegi nawilżające przy użyciu serum z kwasem hialuronowym lub kwasem poliglutaminowym oraz peptydami o działaniu uelastyczniającym czy niwelującym dyskomfort skóry oraz masek algowych, biocelulozowych i kolagenowych, które zapewniają intensywne nawodnienie oraz dostarczają skórze niezbędnych składników odżywczych. Inne techniki to stymulujące i nawilżające masaże manualne, które pomagają poprawiać mikrokrążenie i zapewniać lepsze wchłanianie składników aktywnych z serum i masek, aplikowanych później.

Zabiegi złuszczające
Choć skóra atopowa może być bardzo wrażliwa i reaktywna, odpowiednio dobrane zabiegi złuszczające mogą pomóc w usuwaniu martwego naskórka, niwelowaniu jej szorstkości i łuszczenia się. W przypadku AZS należy jednak unikać agresywnych peelingów mechanicznych i chemicznych, retinoidów oraz mikrodermabrazji. Zamiast tego, kosmetolodzy mogą sięgać po łagodne peelingi enzymatyczne, które nie podrażniają skóry, ale pomagają usunąć martwe komórki naskórka, co sprzyja regeneracji skóry. Świetnym rozwiązaniem będą delikatne pudry złuszczające na bazie otrębów owsianych lub ryżowych z dodatkiem papainy oraz innych składników mikrozłuszczających skórę, aby niwelować jej łuszczenie się. W okresie remisji warto rozważyć eksfolianty zawierające kwas laktobionowy, glukonolakton czy kwas azelainowy.

Skoncentrowane serum i maski

W przypadku zaawansowanego stanu skóry, kosmetolog może zastosować specjalistyczne maski lub ampułki z aktywnymi składnikami, które wspomagają leczenie. Wskazane są preparaty o działaniu przeciwzapalnym, regenerującym i łagodzącym, takie jak te zawierające farmaceutyczne stężenie koloidalnego owsa, a także pantenol, aloes, witaminę E czy antyoksydacyjne ekstrakty roślinne. Takie zabiegi mogą pomóc w złagodzeniu podrażnień, zaczerwienień i świądu, które są charakterystyczne dla AZS.

Zabiegi aparaturowe
Technologie stosowane w kosmetologii, takie jak infuzja tlenowa, sonoforeza, jonoforeza, mezoterapia bezigłowa czy mikroprądowe zabiegi stymulujące skórę, mogą także wspomóc terapię atopowego zapalenia skóry. Sprawdzi się tu również terapia światłem LED – niebieskim, czerwonym lub mieszanym, zapewniająca klinicznie udowodnione działanie w niwelowaniu stanu zapalnego, a także nawilżające i przyspieszające procesy regeneracyjne, co może przynieść ulgę w stanach zapalnych i przyspieszyć proces gojenia się skóry. Należy jednak bezwzględnie unikać wszelkich technik naruszających barierę ochronną i zubożających mikrobiotę skórną, w tym mezoterapii mikroigłowej, laseroterapii czy radiofrekwencji mikroigłowej.

Znaczenie edukacji pacjentów

Kolejnym ważnym elementem terapii AZS w gabinecie kosmetycznym jest edukacja pacjentów. Kosmetolog powinien wyjaśnić, jakie czynniki mogą zaostrzać objawy choroby, jakie kosmetyki warto stosować w codziennej pielęgnacji oraz jakich produktów unikać. Ważnym aspektem jest również edukacja na temat właściwego nawilżania skóry oraz łączenia produktów pielęgnacyjnych z kremami czy maściami dermatologicznymi do stosowania miejscowego.

Terapia atopowego zapalenia skóry w gabinecie kosmetycznym stanowi ważne uzupełnienie leczenia medycznego. Dobre przygotowanie skóry, odpowiednia pielęgnacja oraz stosowanie łagodzących zabiegów mogą pomóc w redukcji objawów choroby, poprawie kondycji skóry oraz zmniejszeniu dyskomfortu pacjenta. Kosmetolodzy, pracując z osobami cierpiącymi na AZS, powinni kierować się wiedzą o indywidualnych potrzebach skóry i stosować techniki zabiegowe oraz preparaty, które wspierają jej regenerację i ochronę przed czynnikami zewnętrznymi. Wspólne podejście dermatologa i kosmetologa może przynieść najlepsze efekty w walce z atopowym zapaleniem skóry, poprawiając komfort życia pacjentów.