Nadmierna potliwość stóp – Problem wilgotnych stóp zwany jest również hiperhydrozą i nie należy go bagatelizować. Dlaczego? Ponieważ pocenie się stóp wiąże się nie tylko z dyskomfortem i obniżeniem jakości życia, ale może również wskazywać na wiele poważnych stanów chorobowych.

Czym jest pot? Pot to wydzielina gruczołów potowych, która składa się przede wszystkim z wody ‒ w 99 proc. Pozostałe składniki potu to: mocznik, sole, tłuszcze, węglowodany, związki mineralne oraz kwas mlekowy.

Czemu się pocimy?

W trakcie pocenia usuwane są szkodliwe produkty przemiany materii.
Pocenie się jest także naturalnym i bezwarunkowym procesem fizjologicznym, który umożliwia termoregulację, czyli utrzymanie stałej temperatury ciała.
Utrzymywanie optymalnej temperatury ciała jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania metabolizmu ustrojowego. Nasze wewnętrzne mechanizmy termoregulacyjne zapewniają odpowiednią reakcję w sytuacji obniżenia temperatury, następuje np. zwężenie naczyń krwionośnych, termogeneza drżeniowa lub bezdrżeniowa, a także podwyższenie się temperatury ciała, co powoduje rozkurcz naczyń krwionośnych czy pocenie się.

Jak jest wydzielany pot?

Pot jest wydzielany przez gruczoły potowe, które dzielą się na gruczoły ekrynowe oraz apokrynowe. W skórze znajduje się od 2 do 4 mln gruczołów potowych.

Kiedy potliwość może wzrastać?

W normalnych warunkach wydzielamy ok. 800 ml potu w ciągu dnia. W przypadku intensywnego wysiłku fizycznego lub wysokiej temperatury otoczenia ilość wydzielanego potu może wzrosnąć do kilku litrów na dobę. Przy określeniu nasilenia pocenia się należy wziąć pod uwagę np.: dietę, warunki atmosferyczne, aktywność fizyczną, higienę czy ubiór. Wyższa temperatura otoczenia, używanie rozgrzewających przypraw, zwiększony wysiłek fizyczny, niewłaściwa higiena czy nieodpowiednio dobrany do warunków pogodowych strój lub obuwie sprzyjają nadmiernemu poceniu się. Zasadniczo nadmierną potliwość możemy obserwować w obrębie każdej okolicy ciała. Zazwyczaj problem dotyczy jednak dłoni, pach oraz stóp.

Nadpotliwość stóp

Na części grzbietowej oraz podeszwowej stóp znajdują się gruczoły ekrynowe, odpowiadające za wydzielanie potu. Na stopach nie występują natomiast gruczoły łojowe. W pewnych sytuacjach obserwuje się zaburzenia w zakresie wydzielania potu w obrębie stóp, czyli wydzielanie większej jego ilości, niż jest uzasadnione potrzebami organizmu w zakresie termoregulacji. Nadmierna potliwość stóp jest związana z nadczynnością gruczołów ekrynowych, towarzyszy jej wilgoć oraz często nieprzyjemny zapach. W obrębie stóp może dotyczyć od 1 proc. do 3 proc. populacji.

Przyczyny nadmiernej potliwości stóp

Istnieje wiele przyczyn nadmiernej potliwości stóp. Zasadniczo dzielimy je na pierwotne oraz wtórne. Wśród przyczyn pierwotnych wskazuje się na uwarunkowania genetyczne. Objawy obserwuje się we wczesnym dzieciństwie lub okresie dojrzewania. Przyczyny wtórne są związane z występowaniem chorób endokrynologicznych, neurologicznych, hematologicznych czy nowotworowych oraz stosowaniem określonych leków lub używek. Warto podkreślić, że nadmiernemu poceniu się sprzyjają między innymi stres, wysiłek fizyczny, nieodpowiednia dieta czy ciąża.

Istnieje wiele przyczyn nadmiernej potliwości stóp, dzielimy je na pierwotne oraz wtórne

Metody leczenia

Istnieje wiele dostępnych sposobów terapeutycznych i leczniczych radzenia sobie z nadmiernym poceniem się stóp. Są to m.in.: ‒ przestrzeganie właściwej diety, w tym ograniczenie składników pokarmowych nasilających pocenie się, np. ostrych przypraw; stosowanie doustnych suplementów diety zawierających np. wyciąg z liści szałwii hamującej nadmierne pocenie się lub wyciąg ze skrzypu polnego bądź pokrzywy wspierających funkcje wydzielnicze nerek; ‒ unikanie stosowania używek, np. palenia tytoniu, które wzmagają proces pocenia się; ‒ stosowanie kąpieli stóp w letniej lub chłodnej wodzie z dodatkiem ziół o działaniu odświeżającym, przeciwbakteryjnym i przeciwgrzybiczym oraz dokładne osuszanie stóp, szczególnie w okolicach międzypalcowych; ‒ stosowanie odpowiednich środków pielęgnacyjnych absorbujących wilgoć, preparatów przeciwpotnych zawierających chlorek glinu ‒ np. antyperspiranty, zasypki itp.,
stosowanie odpowiednich środków pielęgnacyjnych zawierających ekstrakty roślinne o działaniu przeciwgrzybiczym oraz przeciwbakteryjnym z dodatkiem substancji o właściwościach chłodzących; ‒ stosowanie odpowiednich wkładek przeciwpotnych do butów, skarpetek, np. bambusowych, i obuwia wykonanego z naturalnych materiałów, dopasowanego do warunków pogodowych; ‒ akupunktura, jonoforeza (jontofereza) w serii 10 zabiegów, polegające na wprowadzeniu przez skórę do tkanek jonów o działaniu leczniczym za pomocą siły pola elektrycznego.

Wśród innych możliwych metod leczniczych można również wymienić stosowanie leków, np. leków przeciwcholinergicznych oraz blokerów kanału wapniowego, podskórnych iniekcji toksyny botulinowej oraz leczenie chirurgiczne, w tym np. zabieg endoskopowej sympatektomii piersiowej polegający na przerwaniu nerwów w układzie współczulnym. Są to działania znajdujące się wyłącznie w kompetencji lekarzy medycyny.

Czy możemy zapobiegać nadmiernej potliwości stóp?

Przede wszystkim należy unikać sytuacji wzmagających nadmierne pocenie się, odpowiednio pielęgnować stopy, w tym dbać o właściwą ich higienę oraz stosować przewiewne, a także wykonane z naturalnych materiałów skarpetki i obuwie.
Podsumowując, istnieje wiele różnych przyczyn nadmiernej potliwości stóp. Specjalista podolog powinien umieć doradzić klientom, jak pielęgnować stopy oraz czego unikać, by nie nasilać problemu! Nadmierne pocenie się stóp powoduje nie tylko dyskomfort, poczucie stresu i wstydu, które mogą wpływać na unikanie kontaktów towarzyskich i izolację społeczną, ale także może być przyczyną innych stanów chorobowych, np. infekcji bakteryjnych, grzybiczych i wirusowych stóp czy bolesnych odparzeń.