Z tego artykułu dowiesz się:

• dlaczego jesienią dochodzi do fizjologicznego nasilenia wypadania włosów i kiedy może być to sygnał problemów zdrowotnych,
• jak letnie czynniki (UV, słona i chlorowana woda, stres, niedobory mikroelementów) wpływają na skórę głowy i mieszki włosowe,
• na czym polega nowoczesna diagnostyka trychologiczna i zintegrowane podejście do terapii wypadania włosów.

Jesień to okres, w którym wiele osób zauważa nasilone wypadanie włosów. Podczas mycia, czesania czy stylizacji na szczotce pozostaje więcej włosów niż zazwyczaj. W większości przypadków jest to zjawisko fizjologiczne, związane z naturalnym cyklem wzrostu włosa i reakcją organizmu na zmiany sezonowe.

Intensywne lato – pełne słońca, słonej wody i wysokiej temperatury – potrafi znacząco osłabić zarówno strukturę włosa, jak i kondycję skóry głowy. U niektórych osób zwiększona utrata włosów może stanowić pierwszy objaw zaburzeń endokrynologicznych, niedoborów mikroelementów lub przewlekłych stanów zapalnych skóry głowy. Istotne znaczenie ma trafna diagnoza i odpowiednio dobrana pielęgnacja, która przywróci równowagę skóry głowy i mieszków włosowych oraz wsparcie fazy wzrostu włosów.

Sezonowość cyklu wzrostu włosów

Włosy rosną w cyklach: anagen (faza wzrostu), katagen (faza przejściowa) i telogen (faza spoczynku). Latem, pod wpływem większej ekspozycji na światło słoneczne, wiele włosów utrzymuje się dłużej w fazie anagenu. Po kilku tygodniach – zazwyczaj we wrześniu i październiku – naturalnie przechodzą do fazy telogenu, co skutkuje ich wzmożonym wypadaniem.

Zjawisko to jest fizjologiczne i nie powinno wzbudzać niepokoju, o ile nie trwa dłużej niż 6–8 tygodni i nie powoduje widocznego przerzedzenia fryzury. Warto jednak pamiętać, że letnie osłabienie bariery ochronnej skóry głowy, odwodnienie, ekspozycja na promieniowanie UV i chlorowaną wodę mogą potęgować to zjawisko i wymagać ukierunkowanej pielęgnacji trychologicznej.

Wpływ lata

Skóra głowy – podobnie jak skóra twarzy – reaguje na zmienne warunki środowiskowe. Letnie miesiące to czas intensywnego działania czynników, które mogą negatywnie wpływać na stan włosów i skóry głowy. Promieniowanie UV przyspiesza degradację białek strukturalnych – przede wszystkim keratyny – osłabiając łodygę włosa i powodując jej przesuszenie, łamliwość oraz utratę połysku. Słona lub chlorowana woda destabilizuje barierę hydrolipidową skóry głowy, prowadząc do odwodnienia, nadreaktywności i swędzenia tego obszaru.

Często dochodzi również do zaburzenia mikrobiomu skóry głowy, zwiększenia produkcji sebum lub odwrotnie – nadmiernego przesuszenia naskórka. Takie środowisko staje się mniej przyjazne dla mieszków włosowych, co może nasilać sezonowe wypadanie. Jeśli nie zostaną wdrożone działania regenerujące, środowisko mieszków włosowych staje się mniej sprzyjające dla wzrostu nowych włosów.

Czynniki nasilające wypadanie włosów

Chociaż fizjologiczne, sezonowe przejście większej liczby włosów w fazę telogenu jest zjawiskiem naturalnym, to jednak jego intensywność i czas trwania może nasilać się przez czynniki zewnętrzne oraz endogenne. Jeden z istotniejszych to przewlekły stres, charakterystyczny dla okresu powakacyjnego, który prowadzi do podwyższenia poziomu kortyzolu. Nasilone stężenie tego hormonu niekorzystnie wpływa na macierz włosa, co prowadzi do skrócenia fazy anagenu.

Równie ważną rolę w zjawisku wypadania włosów odgrywają niedobory żywieniowe – szczególnie brak żelaza, cynku, selenu, witamin z grupy B oraz witaminy D₃. Mikroelementy te są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania enzymów biorących udział w proliferacji komórek macierzy włosa oraz w syntezie keratyny. Z kolei zaburzenia endokrynologiczne, takie jak niedoczynność tarczycy, hiperandrogenizm czy obniżony poziom estrogenów po okresie letnim, mogą prowadzić do przewlekłego i trudnego do zatrzymania wypadania włosów.

Istotne znaczenie mają również stany zapalne skóry głowy – łojotokowe zapalenie skóry, łupież czy zaburzenia w składzie mikrobiomu – które zaburzają fizjologię naskórka i pogarszają warunki wzrostu włosów. Należy także zwrócić uwagę na błędy pielęgnacyjne, w tym stosowanie agresywnych środków myjących, zbyt rzadkie oczyszczanie skóry głowy czy nadużywanie urządzeń do stylizacji cieplnej, które zaburzają barierę hydrolipidową i osłabiają mieszki włosowe.

Diagnostyka trychologiczna

W przypadku nasilenia wypadania włosów ważnym krokiem jest przeprowadzenie kompleksowej diagnostyki trychologicznej. Proces ten rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu, który powinien obejmować ocenę stylu życia, nawyków żywieniowych, poziomu stresu, stosowanej pielęgnacji, przebytych chorób oraz cyklu menstruacyjnego u kobiet.

Kolejnym etapem jest trichoskopia – nieinwazyjna technika obrazowania skóry głowy i trzonów włosów, która umożliwia ocenę stanu ujść mieszków włosowych, stopnia ich aktywności, obecności mikrostanów zapalnych, oznak miniaturyzacji oraz proporcji włosów w różnych fazach wzrostu.

Do pełnej diagnozy niezbędne jest także przeprowadzenie badań laboratoryjnych ze zwróceniem uwagi na czynniki niepokojące w kontekście przeprowadzonego wywiadu. Dopiero analiza tych wyników z uwzględnieniem objawów klinicznych pozwala na trafne określenie etiologii wypadania włosów i dobranie odpowiedniej terapii pielęgnacyjnej, a następnie skierowanie klientki do konsultacji dietetycznej oraz – w razie potrzeby – farmakologicznej.

Zintegrowane podejście

Terapia wypadania włosów wymaga podejścia łączonego, uwzględniającego działania profesjonalne i domową pielęgnację. W gabinecie sprawdzają się procedury zwiększające biodostępność składników aktywnych, takich jak mezoterapia bezigłowa, infuzja tlenowa czy sonoforeza.

Równolegle prowadzona pielęgnacja domowa, oparta na łagodnych szamponach oczyszczających, odżywkach wzmacniających i skoncentrowanych wcierkach, wspiera mechanizmy regeneracji skóry głowy i wzrostu włosa. Uzupełnieniem może być suplementacja celowana – bazująca na wynikach badań i prowadzona pod kontrolą specjalisty.

Istotne jest także korygowanie codziennych nawyków: unikanie mechanicznego uszkadzania włosów, delikatne ich rozczesywanie, stosowanie odpowiednich szczotek oraz zabezpieczenie włosów przed promieniowaniem UV i niską temperaturą.

Szansa na odbudowę

Jesienne wypadanie włosów to fizjologiczny proces, ale również szansa na świadomą regenerację skóry głowy i mieszków włosowych po letnich przeciążeniach środowiskowych. Pielęgnacja ukierunkowana na odbudowę bariery skórnej, nawilżenie, stymulację i ochronę włosów pozwala nie tylko ograniczyć nadmierną utratę włosów, ale też zapewnić im zdrowy wygląd i odporność na kolejne sezony.

Wczesna interwencja – oparta na wiedzy trychologicznej, dermatologicznej i kosmetologicznej – pozwala na zahamowanie niekorzystnych procesów i regenerację struktur mieszków włosowych. Nowoczesna trychologia połączona z odpowiednio skomponowaną pielęgnacją domową umożliwia prowadzenie skutecznej terapii wspierającej wzrost i jakość włosów, bez konieczności stosowania inwazyjnych metod medycznych.