Koszyk
Na zdjęciu - Kobieta ze zmianami na czole
Źródło: iStock-Olga-Shefer.

Jak skutecznie przywrócić równowagę skórze z trądzikiem dorosłych?

| Autor: Joanna Harasimiuk

Z tego artykułu dowiesz się:

  • jakie czynniki zaburzają równowagę skóry i sprzyjają rozwojowi trądziku dorosłych,
  • w jaki sposób wspierać mikrobiom, barierę ochronną i poziom nawilżenia skóry,
  • jakie składniki aktywne wspomagają terapię skóry z Acne tarda bez naruszania jej naturalnej równowagi

W ciągu ostatniej dekady nastąpił aż 10-procentowy wzrost częstości występowania trądziku dorosłych (Acne tarda) na całym świecie. Na jego etiopatogenezę mogą wpływać różne czynniki wyzwalające, w tym wiek, genetyka, stres, styl życia, warunki środowiskowe czy też zmiany hormonalne, które istotnie zaburzają równowagę skóry. Najnowsze badania wskazują, że zdrowa skóra opiera się na równowadze trzech elementów: mikrobiomu, bariery ochronnej oraz optymalnego nawilżenia. Zaburzenie któregokolwiek z nich może prowadzić do zaostrzenia dermatozy, skutkującego występowaniem zmian zapalnych i niezapalnych.

Równowaga mikrobiomu

Trądzik dorosłych może być szczególnie trudny w terapii ze względu na dynamiczny charakter mikrobioty skóry. Zdrowy mikrobiom skóry pomaga utrzymać układ odpornościowy w równowadze i zapobiegać stanom zapalnym. Warunkuje również prawidłowy przebieg procesów keratynizacji. Istnieje korelacja między odnową komórkową, pH skóry a jej funkcjami immunologicznymi. Analiza mikrobiomu skóry udowodniła, że niektóre archeony występujące na jej powierzchni wpływają na regulację pH i stanowią naturalną warstwę ochronną powłok skóry. Kiedy pH zmienia się z kwaśnego na zasadowe, sprzyja to wzrostowi patogennych bakterii. Tak więc ten parametr jest niezwykle ważny dla utrzymania odpowiedniego środowiska dla bakterii, ale także bakterie mogą przyczyniać się do regulacji pH. Robią to poprzez wytwarzanie kwaśnych metabolitów. Dlatego, gdy mikrobiom się zmienia, może to wpływać na zmianę pH skóry i odwrotnie. Utrzymanie zrównoważonej mikrobioty ma więc kluczowe znaczenie dla zdrowia skóry i skutecznej terapii trądziku. Jednak inne czynniki, w tym wiek, mogą również zakłócać tę równowagę powodując dysbiozę, prowadząc do powstawania zmian trądzikowych, a nawet przyspieszenia procesów starzenia się skóry. Skuteczna terapia trądziku dorosłych powinna selektywnie celować w bakterie odpowiedzialne za trądzik, nie szkodząc pożytecznym szczepom. Prebiotyki i probiotyki odgrywają ważną rolę w tym procesie, pomagając wzmocnić mikrobiom. Prebiotyki zawarte w kosmetykach, takie jak inulina, glicerol, ksylitol, galaktoarabinan czy laktilol, to substancje odżywcze stanowiące pożywkę dla bakterii probiotycznych. Na uwagę zasługują także morwa indyjska i kwas glutaminowy. Pierwszy składnik to ekstremofilna roślina, znana ze swoich właściwości kojących. Poprawia ogólny wygląd skóry i wspiera zdrowy mikrobiom poprzez zakłócanie komunikacji między bakteriami wywołującymi trądzik. Pomaga także przywracać bioróżnorodność skóry i zmniejsza stan zapalny. Drugi – kwas glutaminowy to aminokwas znany ze swoich właściwości nawilżających i kondycjonujących. Wspomaga pożyteczne bakterie w produkcji GABA (kwasu gamma-aminomasłowego), działając przeciwstarzeniowo – zwiększa produkcję kolagenu, elastyny i kwasu hialuronowego. Obie substancje w połączeniu z inuliną z agawy stanowią skuteczne rozwiązanie w równoważeniu mikrobiomu osób dorosłych.
Probiotyki to nieaktywne, niepatogenne drobnoustroje, które selektywnie stymulują wzrost korzystnych bakterii.Znajdziemy je w składach INCI preparatów kosmetycznych po nazwami: Bacillus Ferment, Lactobacillus Ferment, Saccharomyces Ferment Lysate Filtrate, Lactococcus Lactis, Leuconostoc/Radish Root Ferment Filtrate, Lactobacillus Lactis czy Bifida Ferment Lysate.
Niacynamid posiada szereg korzyści, które sprawiają, że dobrze sprawdza się w terapii trądziku dorosłych. Najczęściej kojarzony jest z hamowaniem transferu melaniny i redukcją przebarwień pozapalnych. Niacynamid może wykazywać również zdolność do równoważenia mikrobiomu poprzez zwiększanie produkcji peptydów przeciwdrobnoustrojowych skóry (AMP) w celu zwalczania patogennych bakterii. Ponadto, w stężeniu od 4% wykazuje skuteczność porównywalną do miejscowo stosowanej klindamycyny. Wykazano również, że hamuje wytwarzanie interleukiny, potencjalnie wyjaśniając jej właściwości przeciwzapalne w skórze, a także posiada właściwości zmniejszające TEWL oraz antyoksydacyjne. Ze względu na wykazywane właściwości, powinien być rozważany jako istotny składnik terapii przeciwtrądzikowych u osób z Acne tarda.

Bariera ochronna

Lipidy znajdujące się w warstwie rogowej naskórka stanowią swego rodzaju „zaprawę” utrzymującą spójność komórek naskórka tworząc barierę ochronną przed światem zewnętrznym, która pomaga zatrzymywać czynniki drażniące, takie jak patogeny na zewnątrz. Bariera naskórkowa odgrywa kluczową rolę w kontrolowaniu poziomu nawilżenia skóry, hamując przeznaskórkową utratę wody. Gdy zostanie zaburzona lub jej regeneracja będzie spowolniona, dojdzie do odwodnienia i uwrażliwienia, co spowoduje nadprodukcję sebum w celu skompensowania utraty lipidów. Zaburzenia te mogą być skutkiem stosowania agresywnych terapii przeciwtrądzikowych, np. retinoidów, nadtlenku benzoilu czy peelingów chemicznych. Dlatego też warunkiem koniecznym jest wyważenie procedur przeciwtrądzikowych, seboregulujących i bakteriostatycznych z zabiegami łagodzącymi, wspierającymi odbudowę bariery ochronnej. W przypadku zaś silnego stanu zapalnego należy całkowicie zaprzestać wykonywania tych pierwszych do momentu uszczelnienia bariery i wyciszenia skóry. Sprawdzą się tu, takie składniki jak ceramidy, kwas poliglutaminowy, pullulan, beta-glukan, pantenol, bisabolol, imbir, cica czy ekstrakt z liści pieprzu tasmańskiego.

Optymalne nawilżenie

Właściwe nawilżenie również ma fundamentalne znaczenie dla zdrowia skóry. Pochodzi zarówno z naturalnego czynnika NMF, jak i z pielęgnacji, nawodnienia oraz diety. Podobnie, styl życia może mieć duży wpływ na poziom nawilżenia skóry: czynniki środowiskowe, stres, a nawet pogoda mogą znacznie wyczerpać zasoby nawilżenia skóry. Wynikiem tego jest odwodnienie i uwrażliwienie, a dla skóry tłustej oznacza to nadmierną produkcję sebum. Niezależnie od objawów, rozwiązanie zapewnia codzienne prawidłowe nawilżanie, aby pomóc skórze zachować równowagę. Warto sięgać po delikatne preparaty myjące bez silnie zasadowych środków powierzchniowo-czynnych. Innowacją na rynku są produkty oczyszczające z dodatnio naładowanym kwasem hialuronowym, który działa jak magnes przyciągający wilgoć do skóry jak magnes, przygotowując ją na kolejne kroki pielęgnacji. W produktach typu serum, maska czy krem warto szukać składników, takich jak dwucząsteczkowy kwas hialuronowy, amylopektyny ryżowe, trehaloza, jeżówka purpurowa, hydrolizowane proteiny ryżowe, wzbogacone o składniki prebiotyczne.

Trądzik dorosłych to złożona dermatoza, której skuteczna terapia wymaga holistycznego podejścia. Kluczowe znaczenie ma przywrócenie równowagi mikrobiomu, regeneracja bariery ochronnej skóry oraz zapewnienie jej odpowiedniego nawilżenia. Stosowanie prebiotyków, probiotyków, łagodnych substancji aktywnych i pielęgnacji wspierającej mikrobiotę pomaga skutecznie redukować zmiany trądzikowe bez naruszania naturalnej równowagi skóry. Tylko zintegrowane i świadome działania pielęgnacyjne mogą przynieść długotrwałą poprawę i zdrowy wygląd skóry klientów zmagających się z trądzikiem dorosłych.

Joanna Harasimiuk

Kosmetolog, absolwentka Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Prowadzi liczne szkolenia, warsztaty i webinary. Wykładowca i uczestnik konferencji z zakresu nowoczesnej kosmetologii. Autor artykułów w prasie branżowej. Manager Działu Szkoleń Dermalogica Polska. www.dermalogica.pl