Z tego artykułu dowiesz się:

• o metodach leczenia cukrzycy,
• jakie zmiany w obrazach trichoskopowych najczęściej występują u osób z cukrzycą typu II,
• w jaki sposób zatrzymać stan zapalny u osób z cukrzycą typu II.

Łysienie to powszechnie obserwowalny objaw dotyczący osób z cukrzycą typu 2. Najczęściej spotykanym w obrazie trichoskopowym rodzajem łysienia u osób z tą chorobą metaboliczną jest łysienie niebliznowaciejące o typie rozlanym (obejmującym obszar całej owłosionej skóry głowy), miejscowym (obejmującym skalp) bądź mieszanym.

W ciężkich sytuacjach trychoskopia ukazuje obraz nieodwracalnej postaci łysienia – bliznowaciejącego. Etiopatogeneza tej choroby jest wynikiem jej wielopostaciowości oraz skutków powstałych podczas jej trwania.

Ostateczna postać łysienia zależy od wielu czynników: wieku, płci, zmian hormonalnych, diety, genów, zastosowanego leczenia, a nawet polipragmazji wynikającej z występowania u osób z cukrzycą chorób współistniejących.

Ostateczna postać łysienia zależy od wielu czynników: wieku, płci, zmian hormonalnych, diety, genów czy zastosowanego leczenia.

Formy leczenia

Zaobserwowano, że leczenie farmakologiczne pierwszego wyboru za pomocą metforminy powoduje przyspieszone wypadanie włosów. Lek ten obniża poziom cukru we krwi, a także zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Skutkiem ubocznym stosowania metforminy jest obniżenie poziomu witaminy B₁₂, ferrytyny i żelaza we krwi, co stanowi jedną z przyczyn wypadania włosów. Ponadto zwiększanie wrażliwości na insulinę może powodować wzmożenie osobniczej wrażliwości na androgeny.

Kolejnym lekiem stosowanym u diabetyków są pochodne sulfonylomocznika. Badanie przeprowadzone w grupie kobiet po 60. roku życia wykazało, że stosowanie gliklazydu wpłynęło u nich na przyspieszone wypadanie włosów. Wciąż brakuje jednoznacznych analiz opisujących mechanizm tego procesu.

Jedną z ostatnich form leczenia, jakie stosuje się u osób z cukrzycą, jest iniekcyjne podanie insuliny. To anaboliczny hormon peptydowy o działaniu ogólnoustrojowym odgrywający zasadniczą rolę w metabolizmie węglowodanów, a także białek i tłuszczów. Wydzielany jest przez część wewnątrzwydzielniczą trzustki, a dokładniej przez komórki beta wysp Langerhansa. Insulina obecna w aparacie włosowo-łojowym docelowo wpływa na wzrost włosa i regulację metabolizmu androgenów. Hormon ten powoduje zwiększanie stężenia DHT w mieszkach włosowych oraz przyczynia się do ich miniaturyzacji.

Sama insulina i konsekwencje oporności na nią są przyczyną zwężenia światła naczynia w naczyniach włosowatych i zaburzenia krążenia, doprowadzając do miejscowego niedotlenienia brodawki włosa. Redukcja krążenia może odgrywać znaczącą rolę w patogenezie łysienia. Kilku badaczy wysunęło hipotezę, że wczesne łysienie androgenne może być klinicznym markerem oporności na insulinę. Wpływ tego hormonu i oporności na nią wymaga ciągłych i poszerzonych badań.

Zmienny i często nakładający się na siebie sposób leczenia, a także osobniczy stan zdrowia podopiecznego z cukrzycą typu 2 wpływają na fakt, że w obrazie trichoskopowym obserwujemy różne typy łysienia ‒ od telogenowego czy androgenowego po mieszany. Mimo powszechnie obserwowanego występowania alopecji u diabetyków nie ma wielu źródeł opisujących mechanizm, dokładny typ i pełną etiopatogenezę tej choroby.

Zmiany w obrazach trichoskopowych

Rozkładając na czynniki pierwsze możliwe przyczyny łysienia, należy zwrócić uwagę na kilka szczególnych cech powtarzających się w obrazach trichoskopowych u osób z cukrzycą typu 2, takich jak:

• zmiana wzorca unaczynienia,
• stan zapalny,
• miniaturyzacja mieszka,
• żółte kropki,
• hiperkeratoza,
• lichenizacja,
• pogrubienie naskórka,
• hipopigmentacja łodygi włosa,
• zmiana koloru skóry,
• objaw okołomieszkowy.

Opisane powyżej zmiany są częstym obrazem, który występuje m.in. podczas chronologicznego starzenia się skóry. Dlatego cukrzyca została nazwana przyspieszonym starzeniem się tkanek.

Towarzysząca jej hiperglikemia, będąca objawem cukrzycy typu 2, jest ponadto przyczyną wielu zmian o charakterze zapalnym. Mikroangiopatia, do której występowania przyczynia się między innymi właśnie hiperglikemia, wywołuje zmiany o podłożu naczyniowym – co w konsekwencji wpływa na proliferację komórek macierzystych w macierzy włosa oraz keratynocytów naskórka. Niedotlenienie i niedożywienie brodawki włosa sprzyja powstawaniu cienkich włosów ostatecznych, dysplastycznych oraz zminiaturyzowanych.

Metody terapii stanów zapalnych

Zmiany zaistniałe na podłożu skóry są podstawą do pracy trychologicznej, polegającej na zastosowaniu odpowiedniej korneoterapii oraz terapii pielęgnacyjnej z wykorzystaniem wyselekcjonowanych substancji aktywnych. To przyczynia się do zatrzymania procesu zapalnego, niwelacji dysbiozy, zabezpieczenia skóry przed transepidermalną utratą wody (TEWL, Transepidermal Water Loss) oraz czynnikami zewnętrznymi. Ponadto dobrze dobrane substancje aktywne mogą wpłynąć na pracę gruczołów łojowych i potowych, syntezę komórek macierzystych, a nawet blokadę 5-alfa reduktazy II.

Badanie ankietowe przeprowadzone przez SED wykazało, że osoby z cukrzycą nie potrafią dobrać samodzielnie odpowiednich kuracji, a te, jakich się sami podejmują, z racji złożoności patogenezy zaistniałej na skórze często pogarszają jej stan.

Ważnym aspektem życia osób z cukrzycą jest świadome odżywianie się i zastosowanie odpowiedniego jadłospisu. Wykonano wiele badań, w tym te dotyczące wprowadzenia diety planetarnej, ujednolicającej sposób żywienia się dla osób dotkniętych cukrzycą. Autorzy tych badań opisują, że zastosowanie odpowiedniego pokarmu wpływa na poprawę jakości życia osób z cukrzycą. Odpowiednia dieta wpływa na redukcje otyłości, regulację lipidogramu oraz ciśnienia tętniczego krwi.

Wprowadzenie do diety żywności o niskim ładunku glikemicznym zmniejsza nasilenie stanu zapalnego, poprawia insulinozależność komórek beta trzustki oraz wpływa na osiągnięcie normoglikemii.

Podsumowanie

Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna wpływająca na stan całego organizmu – w tym na pracę komórek macierzystych włosa. Zmiany ustrojowe, które zachodzą podczas trwania hiperglikemii oraz w wyniku jej leczenia, a także w wyniku polipragmazji, mogą być przyczyną występowania różnego rodzaju łysienia u osób z cukrzycą. Jej wielopostaciowość, osobnicza wrażliwość na leki, dieta pacjenta, zmiany hormonalne w jego organizmie oraz polimorfizm różnych genów są przyczyną występowania różnego typu łysienia u osób z cukrzycą typu II.