Wpływ innych czynników na etiopatogenezę schorzenia Trądzik to najpowszechniejsza choroba skóry. Jej etiopatogeneza jest złożona i wieloczynnikowa. W drugiej części publikacji przyjrzyjmy się kolejnym czynnikom mogącym mieć wpływ na powstanie zmian.

Genetyka

Podłoże genetyczne trądziku cały czas jest wnikliwie badane. Potwierdzają je częste przypadki współistnienia choroby w rodzinie, zwłaszcza wśród bliźniąt. Jedno z badań przeprowadzonych w Wielkiej Brytanii ukazało, iż predyspozycja genetyczna jest odpowiedzialna za rozwój choroby, aż w 81% przypadków. Podłoże genetyczne jest jednak cały czas postulowane, na rzecz wpływu czynników środowiskowych występujących w danej grupie badanych. To co wiadomo na pewno, to fakt, iż nie istnieje jeden gen, który odpowiada za pojawienie się zmian. Wiele publikacji wskazuje na dziedziczenie wielogenowe. Zauważono także związek między powtórzeniami regionu CAG genu kodującego receptor androgenowy a występowaniem trądziku u mężczyzn.

Czynniki immunologiczne

Trądzik nie jest uważany za chorobę immunologiczną, jednak coraz więcej badań wskazuje na udział czynników zapalnych w rozwoju i przebiegu schorzenia. Wiadomo, że osoby cierpiące na trądzik wykazują nadmierną reakcję układu immunologicznego na antygeny bakterii Cutibacterium acnes (dawna nazwa Propionibacterium acnes), objawiającą się zwiększoną ilością przeciwciał oraz wzmożoną reakcją zapalną na ich śródskórne wstrzyknięcie. Zaburzenia immunologiczne wywołują hiperproliferację keratynocytów na drodze przypominającej reakcję alergiczną. Aktywowane w ten sposób cytokiny pobudzają syntezę markerów zapalnych. Zaobserwowano także, że mieszki włosowe osób z trądzikiem wykazują nasiloną reakcję na niektóre substancje, co manifestuje się powstawaniem mikrozaskórników.

Czynniki środowiskowe i styl życia

Promieniowanie słoneczne, zanieczyszczenia środowiska, mikroklimat pomieszczeń, w których przebywamy na co dzień, mogą wywołać zmiany lub pogorszyć stan skóry z trądzikiem. Przez wiele lat promieniowanie UV było uznawane za czynnik poprawiający stan skóry trądzikowej. Dziś wiemy, że chwilowa „poprawa” jest zapowiedzią pogorszenia jej kondycji. Promieniowanie słoneczne generuje olbrzymie ilości wolnych rodników, uszkadzające struktury skóry na każdym poziomie. W przypadku trądziku, bezpośrednio utlenieniu ulega skwalen – główny składnik sebum. Produkty peroksydacji skwalenu mogą indukować reakcje zapalne w keratynocytach i przez to nasilać ich proliferację, prowadząc do rozwoju zmian trądzikowych. Słońce przyczynia się także do odwodnienia skóry, które niesie za sobą wiele konsekwencji, w tym nadprodukcję łoju przez sebocyty.

Skóra palaczy

Zaskakujący jest także, wciąż niejednoznaczny, wpływ palenia tytoniu na przebieg trądziku. Z jednej strony dym tytoniowy kojarzy nam się z destrukcyjnym wpływem wolnych rodników, które wytwarza w skórze oraz upośledzeniem gojenia się zmian. Dym tytoniowy niszczy także znajdujące się w organizmie antyoksydanty, będące ważnym czynnikiem terapeutycznym w przebiegu trądziku. Z drugiej jednak strony, nikotyna może działać przeciwzapalnie. Znane są duże badania populacyjne, w których wykazano brak niekorzystnego wpływu palenia tytoniu na przebieg trądziku. Istnieją jednak badania, w których wykazano korelację pomiędzy liczbą dziennie wypalanych papierosów a częstością występowania zmian oraz ich nasileniem. Mimo wszystko, bilans uszkodzeń i potencjalnych korzyści wynikających z palenia wyrobów tytoniowych, wskazuje na powszechną szkodliwość palenia w kontekście ogólnego stanu zdrowia, w tym stanu skóry.

A co ze sportem?

Odwrotnie sytuacja ma się w przypadku ćwiczeń fizycznych. Ich korzystny wpływ na zdrowie i kondycję organizmu jest niezaprzeczalny, ale wzmożona aktywność może też niestety przyczyniać się do wystąpienia zmian trądzikowych. Za głównego winowajce uznawany jest trening kardio, zwiększający przepływ krwi w skórze, a tym samym podnoszący jej temperaturę, co może skutkować powstaniem stanów zapalnych. Również pot i przywierające do skóry zanieczyszczenia, mogą prowadzić do miejscowych zmian zapalnych. Dlatego tak ważna jest higiena i prawidłowe oczyszczanie skóry, zarówno przed, jak i po wysiłku fizycznym, które bez wątpienia przynosi nam więcej korzyści dla ogólnego stanu zdrowia, niż bezruch.

Trądzik – Badania wciąż trwają

Podsumowując, trądzik jako najpowszechniejsze schorzenie dermatologiczne, cały czas jest tematem licznych badań na cały świecie. Poznanie jednoznacznego wpływu poszczególnych czynników, wymaga czasu a wyznaczenie głównej przyczyny, na chwilę obecną wydaje się niemożliwe.