Nie takie kosmetyki groźne, jak je malują
| Autor: Dr Iwona Białas
Z tego artykułu dowiesz się:
• Jak odróżnić pojęcie zagrożenia od ryzyka z kosmetycznego punktu widzenia?
• Co faktycznie może nam zagrażać i w jakiej sytuacji?
• Skąd biorą się kosmetyczne mity i fałszywe interpretacje?
• Na czym polega szacowanie ryzyka w procesie oceny bezpieczeństwa kosmetyku?
Spis treści
Ryzyko czy zagrożenie | Czym jest „zagrożenie”, a czym „ryzyko” z kosmetycznego punktu widzenia? Czy są to tożsame pojęcia? Czy i czego powinniśmy się bać, czytając składy kosmetyków? Oto opinia Iwony Białas – safety assessora, specjalistki ds. oceny bezpieczeństwa kosmetyków, doktor inżynier chemii i specjalistki toksykologii z wieloletnim doświadczeniem w branży kosmetycznej. Z mojego wieloletniego doświadczenia wynika, że konsumenci problem z komunikacją bezpieczeństwa produktów. – mówi dr inż. Iwona Białas, safety assessor i właścicielka firmy CosmetoSAFE Consulting. Tymczasem przy określaniu bezpieczeństwa tych pierwszych podstawą są dwa pojęcia: zagrożenie (ang. danger) oraz ryzyko (ang. risk), często błędnie stosowane jako pojęcia zamienne.
W ujęciu kosmetycznym zagrożenie najprościej możemy określić jako naturę danego składnika – jego właściwości, które mogą wywołać określone skutki zdrowotne. Jest to pewien potencjał wywołania określonych efektów (szkody). Substancja będąca składnikiem kosmetyku może mieć właściwości wybuchowe, drażniące, uczulające, rakotwórcze, hepatotoksyczne, itp. – nie zawsze jednak występują one w warunkach jej stosowania.
Określenie prawdopodobieństwa wystąpienia tych efektów w danych warunkach to szacowanie ryzyka związanego ze stosowaniem danej substancji. A więc ryzyko to prawdopodobieństwo, że zagrożenie wywoła szkodę. Nierzadko bywa tak że, substancja szkodliwa dla zdrowia, odpowiednio przechowana, stosowana w określony sposób (np. nieznaczne stężenie, krótki czas kontaktu ze skórą, odpowiednia formulacja, itp.) wcale nie wywołuje efektów szkodliwych w danych warunkach. W takiej sytuacji mówimy o dużym zagrożeniu dla zdrowia, ale małym ryzyku. Tak więc samo stwierdzenie, że produkt zawiera substancję X to za mało, aby mówić o ryzyku dla zdrowia.
Co może być zagrożeniem w kosmetyku? Oto kilka przykładów składników występujących dość powszechnie w produktach kosmetycznych, których słusznie nie boimy się lub nie powinniśmy się bać, o ile stosujemy kosmetyk zgodnie z przeznaczeniem.
ETANOL
ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA: | RYZYKO PRZY STOSOWANIU W KOSMETYKACH |
zgodnie z klasyfikacją zharmonizowaną (CLP)*: Wysoce łatwopalna ciecz i pary | Etanol w kosmetykach zazwyczaj podawany jest w rozcieńczeniu. |
Większość dostawców klasyfikuje dodatkowe zagrożenie: działa drażniąco na oczy | czas kontaktu etanolu ze skórą jest krótki– po aplikacji substancja odparowuje. |
Skutki spożywania etanolu wielu konsumentów odczuło pewnie nie raz lub zna je z obserwacji. J W języku formalnym, w kwestii zagrożeń, mówimy, że może on działać szkodliwie po połknięciu, może powodować uszkodzenie narządów poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane, może powodować raka, może działać szkodliwie na dziecko w łonie matki, może działać szkodliwie na dzieci karmione piersią. *Obecnie procedowana jest propozycja zmiany kwalifikacji: https://echa.europa.eu/pl/registry-of-clh-intentions-until-outcome/-/dislist/details/0b0236e1852d3d63 | Dopuszczalna jest ekspozycja jednorazowo do kilku razy na dzień. |
Wniosek: ryzyko stosowania związane ze stosowaniem kosmetycznym jest niskie.
KOFEINA, czyli jeden z najpowszechniej stosowanych stymulantów
ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA: | RYZYKO PRZY STOSOWANIU W KOSMETYKACH |
Klasyfikowana jako substancja działająca szkodliwie po połknięciu: LD50 = 367,7 mg/kg masy ciała | Szkodliwa po połknięciu – typowa dawka kofeiny w kosmetyku stanowi niewielką część dawki doustnej uznanej za bezpieczną, jaką przyjmujemy razem z kawą, napojami energetycznymi i innymi produktami |
Dla większości ludzi spożywanie do 400 mg kofeiny (= 4 filiżanki kawy) dziennie nie wywołuje problemów zdrowotnych | Wykazano ograniczenia w jej przenikaniu przez barierę naskórkową, tzn. przy aplikacji na skórę nie wywołuje efektów szkodliwych |
DETERGENTY/SURFAKTANY, czyli składniki kosmetyków potrzebne do usunięcia zanieczyszczeń z oczyszczanej powierzchni.
ZAGROŻENIA DLA ZDROWIA: | RYZYKO PRZY STOSOWANIU W KOSMETYKACH |
Aby były skuteczne, muszą mieć odpowiednią siłę myjącą, czyli zdolność do usuwania brudu/lipidów. Z tego względu wykazują również niekorzystny efekt drażniący (skórę i błony śluzowe – usuwają składniki płaszcza hydrolipidowego z powierzchni skóry, w szczególnych wypadkach nawet wymywają lipidy stratum corneum). | Drażnią w czystej/stężonej postaci, a w kosmetykach są stosowane w dużym rozcieńczeniu – typowo stanowią 10-20% składu kosmetyku do higieny |
Przykłady surfaktantów wysokim potencjale drażniącym: (INCI): Sodium Lauryl Sulafte, Sodium Laureth Sulfate, Cocamidopropyl Betaine, Coco-Glucoside – to powszechne składniki produktów do higieny! | Są stosowane w produktach zmywalnych, spłukiwanych bezpośrednio po zastosowaniu – krótki czas kontaktu minimalizuje ryzyko wystąpienia podrażnień. |
| Typowe syndety (produkty do higieny z zawartością w/w surfaktantów) – zastosowane w rynkowych formulacjach, przechodzą pozytywnie test tolerancji skórnej (badania dermatologiczne), także w badaniach użytkowych (testy aplikacyjne) nie stwierdza się niekorzystnych efektów stosowania kosmetyków na błony śluzowe. |
Mam nadzieję, że tych kilka przykładów pomoże zrozumieć różnice między definicją zagrożenia i ryzyka. Pamiętajmy jednak o tym, że mówimy tylko o aspekcie ryzyka dla zdrowia w warunkach aplikacji kosmetyków. Ryzyko dla środowiska (biodegradowalność) oraz pochodzenie surowca, który został użyty do produkcji naszego kosmetyku to już rozdział zupełnie innej bajki
Może Cię zainteresować
Treści wybrane specjalnie z myślą o Tobie
