Z tego artykułu dowiesz się:
• czym charakteryzuje się cukrzyca typu I i jak jej endotypy wpływają na stan skóry i włosów,
• jakie typy łysienia najczęściej występują u pacjentów z cukrzycą typu I oraz jakie czynniki je nasilają,
• jak prawidłowo przeprowadzić diagnozę i dobrać terapię trychologiczną — od wywiadu retrospektywnego po korneoterapię.

Cukrzyca typu I powszechnie nazywana jest cukrzycą dziecięcą, choć nie dotyczy wyłącznie dzieci. Stanowi około 10% zachorowalności wśród populacji w Polsce. Spowodowana jest  autoimmunologicznym zniszczeniem komórek β wysp trzustkowych, które produkują insulinę. Skutkuje to bezwzględnym niedoborem insuliny i koniecznością jej podawania z zewnątrz. Za klasyczny podział cukrzycy  typu I przyjmuje się typ IA (autoimmunologiczny) i IB (idiopatyczny), w literaturze coraz częściej mówi się również o endotypach cukrzycy typu 1, czyli o podgrupach różniących się przebiegiem klinicznym, wiekiem zachorowania, dynamiką utraty komórek β i profilem immunologicznym( T1DE1, T1DE2, LADA)

Endotypy

Dany podział cukrzycy typu I na endotypy klasyfikuje grupę ludzi, tempo jej przebiegu oraz daje informacje na temat przyczyny destrukcji komórek beta( profil immunologiczny).

Wyróżniamy trzy endotypy:

• T1DE1 – dotyka dzieci, jej przebieg to gwałtowna destrukcja komórek beta oraz szybki rozwój objawów.
• T1DE2 – najczęściej dotknięci pacjenci to osoby starsze, ma łagodniejszy przebieg, dochodzi do wolniejszej utraty β-komórek.
• LADA – autoimmunologiczna cukrzyca dorosłych, początkowo mylona z typem 2.

Określenie endotypu jest bardzo istotne w kontekście doboru leczenia tej endokrynopatii. Daje także obraz o stanie organizmu, możliwych powikłaniach oraz chorobach współistniejących. Te informację są często kluczowe w doborze terapii trychologicznej.

Cukrzyca, a łysienie

Heterogenna postać cukrzycy typu I  uniemożliwia dokładne ujednolicenia typu łysienia u osób z tą endokrynopatią.  Niemniej jednak poniżej została  zaprezentowana tabela, która powstała na podstawie danych naukowych i może stanowić obraz występowania typów łysienia u osób z TD1 ( Tabela 1).

Skoplikowane podłoże choroby, występowanie chorób współistniejących, czas trwania choroby, wiek, sposób leczenia oraz jej skuteczność wpływają bezpośrednio na skórę i jej przydatki.  Ponadto sądzi się, że czynniki genetyczne mają wpływ na rozwój choroby w 30-40%. Natomiast 60-70% zależy od czynników środowiskowych. Te dane mogą stać się doskonałym podłożem do podjęcia skutecznej terapii trychologicznej.

Powszechnie występującym typem łysienia w cukrzycy typu I jest:

• łysienie plackowate,
• telogenowe,
• androgenowe oraz
• Wśród mieszanego typu występuje często łysienie „insulinozależne” należące do łysienia poniekąd telogenowego mylonego często z  klasycznym łysieniem androgenowym.

Nasuwa się pytanie: zatem czym się kierować w doborze kuracji u danego chorego?

Przede wszystkim należy przeprowadzić dokładny wywiad retrospektywny. Zebrane informacje dają nam szereg informacji na temat endotypu choroby, sposoby leczenia, diety, stylu życia oraz chorobach współistniejących.   Posiadając dokładne dane klienta trychologicznego  z wywiadu retrospektywnego oraz obrazy skóry z trychoskopii, specjaliści są w stanie dobrać odpowiednie terapie trychologiczne. Bardzo ważnym aspektem w doborze terapii jest sam aspekt subiektywnych odczuć pacjenta diabetologicznego, gdyż sama terapia trychologiczna opiera się najczęściej na działaniu objawowym. Jednym z przykładów terapii trychologicznych stosowanych jest terapia korneoterapeutyczną. Korneoterapia jest doskonałą terapia niwelująca objawy skórne wynikające z występowania choroby jej powikłań oraz skutków polipragmazji czy insulinoterapii.

Tabela 1. Typy łysienia w cukrzycy typu I (z uwzględnieniem androgenowego)

Trychologiczna opieka nad pacjentem z cukrzycą typu I

Pacjent diabetologiczny z cukrzycą typu pierwszego bardzo często narażony jest na zmiany poziomu glikemii, w tym śmiertelną hipoglikemię, a stosowana insulina może wpływać na wrażliwość osobniczą receptora IGF-1 co w obrazie trichoskopowym zobrazuje łysienie w typie androgenowym, mimo, że jest to łysienie telogenowe. Dlatego odpowiedni wywiad i diagnoza jest kluczem do skutecznej terapii.

Terapie trychologiczne najczęściej opierają się o :

• wydłużeniu fazy wzrostu włosa oraz zakotwiczeniu cebulki w mieszku,
• aktywacji uśpionych mieszków włosowych,
• poprawie mikrokrążenia krwionośnego,
• łagodzeniu stanu zapalnego,
• działaniu antyoksydacyjnym,
• odbudowie płaszcza wodno-lipidowego,
• regulacji gruczołu potowego oraz lipidowego,
• poprawie kolorytu skóry,
• zatrzymanie IGF-1,
• stymulacji wzrostu włosa wykorzystując zewnętrzne podanie czynników wzrostu- peptydy biomimetyczne.

Podsumowanie

Cukrzyca typu pierwszego jest częstym podłożem chorób przewlekłych takich jak łysienie. Wśród pacjentów występuje kilka typów łysienia z czego łysienie telogenowe jest dominującym problemem. Za pierwszą formę terapeutyczną stosowana w trychologii uznaje się korneoterapie, a substancje aktywne dobiera się indywidulanie, zgodnie z występującymi objawami oraz problemami klinicznymi.