Z tego artykułu dowiesz się:

• jak promieniowanie UV, wysoka temperatura, klimatyzacja i słona/chlorowana woda wpływają na kondycję skóry głowy i włosów latem,
• jakie problemy trychologiczne najczęściej pojawiają się w sezonie letnim,
• jak skutecznie chronić i pielęgnować skórę głowy oraz włosy latem.

Lato to czas wzmożonej ekspozycji skóry i włosów na czynniki środowiskowe. Promieniowanie UV, wysokie temperatury i powiązane z tym zwiększone pocenie się, słona i chlorowana woda, suche powietrze klimatyzowanych pomieszczeń mogą negatywnie wpłynąć na stan i kondycję zarówno skóry głowy, jak i włosów. Warto pamiętać o edukacji klientów gabinetów w zakresie ochrony skóry głowy i lata w okresie letnim.

Skóra i włosy są częścią naturalnej bariery ochronnej organizmu przed wpływem czynników zewnętrznych. Ich zdolność adaptacyjna do otaczającego środowiska jest jednak ograniczona, a lato to szczególnie trudny okres. Z perspektywy trychologicznej niesie ze sobą wiele trudności i wyzwań pielęgnacyjnych. Problemy, takie jak: przesuszenie i podrażnienia skóry głowy, przetłuszczanie się włosów, ich nadmierne wypadanie, łamliwość są częstym następstwem oddziaływania letnich czynników zewnętrznych.

Promieniowanie UV

Promieniowanie UV jest najgroźniejszym czynnikiem oddziałującym na skórę głowy i włosy w okresie lata. Negatywny wpływ wykazuje zarówno promieniowanie UVB, jak i UVA. Oddziałując na melaninę i keratynę włosa przyczynia się do ich degradacji. Efektem tego jest uszkodzenie struktury włosa, zwiększona łamliwość i mniejsza odporność na uszkodzenia mechaniczne oraz tzw. photobleaching, czyli rozjaśnianie włosów pod wpływem słońca. Zjawisko to jest najsilniejsze w przypadku włosów jasnych i rudych, które posiadają stosunkowo mało eumelaniny.

Oddziałując na skórę głowy promieniowanie UV może przyczyniać się do występowania poparzeń słonecznych, zwłaszcza u osób z przerzedzonymi włosami i wzrostu ryzyka kancerogenezy. Skutkuje także zwiększoną ilością powstających wolnych rodników i nasileniem aktywności metaloproteinaz. W efekcie może prowadzić do degradacji struktur w obrębie mieszka włosowego i zaburzenia poszczególnych faz cyklu wzrostu włosa.

Wysoka temperatura

Lato to czas kiedy cały nasz organizm odczuwa wpływ wysokich temperatur. Naturalną reakcją obronną jest wówczas zwiększone wydzielanie potu, które ma za zadanie oddać nadmiar ciepła i w naturalny sposób nas ochłodzić. Proces ten dotyczy także skóry głowy. Głównym składnikiem potu jest woda, ale wydzielina gruczołów potowych zawiera także chlorki, kwas mlekowy, mocznik i amoniak. Duża ilość wydzielanego potu może skutkować zmianami pH na powierzchni naskórka i zaburzeniem równowagi mikrobiomu. To z kolei prowadzi do częstych podrażnień, świądu skóry głowy oraz przewlekłego stanu zapalnego.

Klimatyzacja

Suche powietrze  klimatyzowanych pomieszczeniach nasila transepidermalną utratę wody. Zjawisko to obejmuje także skórę głowy i prowadzi do jej przesuszenia i upośledzenia funkcji barierowych. Skóra jest bardziej wrażliwa na wpływ zanieczyszczeń powietrza, powszechnych latem alergenów i łatwiej ulega podrażnieniom.

Naturalną reakcją obronną skóry przed utratą wody jest także wzrost wydzielania sebum i nasilenie przetłuszczania się skóry głowy i włosów. Łój jest podłożem do bytowania lipifilnego drożdżaka Malassezia furfur, który w warunkach fizjologicznych stanowi cześć naturalnej mikroflory skóry głowy. W przypadku wzmożonego wydzielania łoju nabiera on jednak cech patogennych, mnożąc się nadmiernie. Skutkuje to nasileniem problemów z łupieżem oraz może przyczyniać się do wystąpienia objawów łojotokowego zapalenia skóry głowy.

Nadmiar wydzielanego łoju może wpływać również na osłabienie mieszków włosowych, poprzez okołomieszkowe stany zapalne i przyczyniać się do wzmożonego wypadania włosów. Dlatego objawu tego nie należy lekceważyć.

Chlorowana i słona woda

Zarówno woda morska, jak i basenowa, stanowią czynniki istotnie wpływające na uszkodzenie struktury włosa. Słona woda, poprzez zawartość chlorku sodu przyczynia się wypłukiwania lipidów z powierzchni włosa, osłabiając go, nasilając kruchość i łamliwość, zwiększając porowatość. W konsekwencji włosy są bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne, oddziaływanie wysokiej temperatury i promieniowania UV. Chlor również uszkadza łodygę włosa poprzez degradacyjny wpływ na keratynę. Dodatkowo może skutkować podrażnieniami skóry głowy.

Profilaktyka i pielęgnacja

Pielęgnacja skóry głowy i włosów w okresie letnim powinna skupiać się przede wszystkim na działaniu ochronnym i wzmacniającym:

• Ochrona przed negatywnym wpływem promieniowania UV, poprzez stosowanie nakrycia głowy oraz preparatów promieniochronnych przeznaczonych do skóry głowy i włosów. Nakrycia głowy powinny być przewiewne, z „oddychającego” materiału, by nie nasilać wydzielania potu.
• Ograniczenie kontaktu z chlorowaną i morską wodą poprzez nakładanie odżywczych masek, odpowiednio dobranych olejów na skórę głowy i włosy przed kąpielą, a także dokładne spłukanie włosów po kąpieli w morzu lub basenie.
• Regularne oczyszczanie skóry głowy poprzez stosowanie delikatnego peelingu (enzymatycznego, chemicznego), które pomoże usunąć nadmiar zrogowaciałego naskórka, łój i zanieczyszczenia, ograniczając niekontrolowane namnażanie mikroorganizmów.
• Nawilżanie i łagodzenie podrażnień skóry głowy, przywrócenie równowagi mikrobiomu poprzez włączenie do pielęgnacji preparatów trychologicznych, zawierających prebiotyki i lizaty probiotyczne.
• Regeneracja uszkodzeń łodygi włosa i ochrona przed czynnikami zewnętrznymi dzięki wprowadzeniu do pielęgnacji produktów dostarczających protein, humektantów i emolientów.

Lato to okres nasilonego działania czynników zewnątrzpochodnych, które w sposób bezpośredni i pośredni wpływają na strukturę włosa oraz fizjologię skóry głowy. Z punktu widzenia trychologii niezbędna jest wielokierunkowa interwencja profilaktyczno-terapeutyczna obejmująca ochronę przed promieniowaniem UV, regenerację struktury włosa, łagodne oczyszczanie skóry głowy oraz wsparcie równowagi mikrobiologicznej. Dostosowanie letniej pielęgnacji skóry głowy i włosów do panujących warunków otoczenia ma istotne znaczenie w prewencji przewlekłych dysfunkcji skóry głowy i włosów.