Kosmetolog a klienci z zaburzeniami psychicznymi (cz. 4) – Niełatwo zmierzyć się ze starością. Problemy zdrowotne, zarówno somatyczne, jak i obniżona z wiekiem sprawność poznawcza, rzutują na ograniczoną możliwość robienia tego, co kiedyś seniorzy lubili. Pojawiają się choroby i poczucie osamotnienia. Wszystko to może spowodować pojawienie się depresji wieku podeszłego. W czwartej części cyklu artykułów dr Joanna Klonowska pisze o tym, jak rozpoznać tę chorobę i pomóc osobom starszym, które się z nią borykają.

Wśród objawów należy wymienić takie, jak:

– utrata zadowolenia z życia, niemożność odczuwania przyjemności – anhedonia, której towarzyszy utrata zainteresowań,
– negatywna ocena przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości, niskie poczucie własnej wartości,
– brak energii, męczliwość występująca nawet przy małym wysiłku, spowolnienie psychoruchowe,
– zaburzenia koncentracji uwagi,
– zaburzenia pamięci,
– zaburzenia snu,
– zaburzenia łaknienia (często z ograniczeniem przyjmowania posiłków I chudnięciem),
– myśli rezygnacyjne i samobójcze,
– lęk (poczucie niejasnego zagrożenia, napięcia, niemożności odprężenia się),
– objawy somatyczne (bóle głowy, ucisk w klatce piersiowej, nudności,zaparcia),
– w depresji o późnym początku, gdy pierwszy epizod pojawia się po 60. roku życia, mogą występować częściej także urojenia (fałszywe przekonania), które najczęściej dotyczą dysfunkcji różnych narządów, zubożenia, winy, oczekiwania na karę.

Osoby w wieku podeszłym niechętnie zgłaszają lekarzowi swoje objawy. Mówią o smutku, trudnościach życiowych, braku wsparcia ze strony bliskich. Kładą często główny nacisk na dolegliwości bólowe. Niechętnie przyjmują możliwość, że pogorszenie ich samopoczucia i funkcjonowania może wynikać z depresji i często nie godzą się na konsultację psychiatryczną. Chorzy bardzo często nie uświadamiają sobie choroby, a jeśli tak się dzieje, to obawiają się z różnych przyczyn zgłosić ją lekarzowi. Chorzy boją się leczenia lekami psychotropowymi, nie chcą mieć zalecanych dodatkowych farmaceutyków, bo i tak przyjmują ich dużo.¨

Osoby w wieku emerytalnym stanowią ponad 20 proc. wszystkich leczonych z powodu depresji. W najbliższych latach odsetek ten może się jeszcze zwiększyć na skutek postępującego starzenia się społeczeństwa. Do 2035 roku osoby powyżej 65. roku życia będą stanowić 23,8 proc., a w 2050 r. 40 proc. ogół społeczeństwa.

Przyczyny depresji w wieku podeszłym

Stan chorobowy może rozwinąć się pod wpływem wielu różnych czynników, takich jak:

– Zakończenie aktywności zawodowej i nieumiejętność odnalezienia się w nowej rzeczywistości. Ograniczenia płynące z ciała i obniżona z wiekiem sprawność poznawcza przekładają się na sytuację życiową, a finalnie na poczucie niskiej wartości społecznej. Zmniejszenie kontaktów społecznych wzmacnia poczucie osamotnienia;
– Proces starzenia się – nie tylko zmiany w ciele i obniżenie atrakcyjności, ale też zmiany związane z ograniczeniem aktywności fizycznej. Obecność schorzeń, takich jak: niewydolność serca, cukrzyca, nowotwory, zaburzenia hormonalne, niektóre choroby zakaźne, zaburzenia neurologiczne, np. choroba Alzheimera czy choroba Parkinsona, zwiększa ryzyko wystąpienia depresji. Niektóre leki przyjmowane z powodu towarzyszących chorób przewlekłych również mogą działać depresjogennie;
– Strata bliskiej osoby, zwierzęcia lub odejście dzieci z domu, wieloletnia opieka nad inną osobą i trudności wynikające z tej sytuacji;
– Następstwo zaburzeń nastroju, które po raz pierwszy pojawiły się w młodym wieku.

Senior w czasie pandemii Pandemia w znacznym stopniu wpłynęła na życie osób starszych. Liczne obostrzenia często uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Izolacja od przyjaciół, niemożność bliskiego kontaktu z wnukami, dziećmi, radykalna zmiana codziennych zwyczajów, nawet jeżeli zapewniają seniorom większe bezpieczeństwo, wpływają negatywnie na ich samopoczucie. Towarzyszący im lęk o zdrowie własne i bliskich może prowadzić do stanów depresyjnych. Dlatego to właśnie teraz osoby starsze potrzebują więcej naszego wsparcia, opieki i zainteresowania.