Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest izotretynoina,
• jaki jest wpływ terapii izotretynoiną na stan pacjenta,
• o pielęgnacji skóry po terapii izotretynoiną w gabinecie.

Jak stworzyć plan zabiegowy dla klienta po dermatologicznym leczeniu trądziku. Trądzik pospolity jest chorobą skóry, z którą najczęściej mają do czynienia lekarze dermatolodzy. Charakterystyczne dla niej zmiany dostrzec można przede wszystkim na twarzy, ale również na plecach i klatce piersiowej, a sporadycznie także na innych partiach ciała, na przykład na pośladkach i udach. Schorzenie to ma przewlekły charakter i niejednokrotnie jest ogromnym problemem psychologicznym, zwłaszcza jeśli dotyczy skóry twarzy.

Wśród wielu czynników, które warunkują wystąpienie trądziku u danej osoby, wymienia się nadmierną aktywność gruczołów łojowych oraz kolonizację mieszków włosowych przez bakterie beztlenowe. Schorzenie to może występować w wielu postaciach, od najcięższych – jak trądzik piorunujący, bliznowcowy – po łagodniejsze, jak trądzik zaskórnikowy. W przypadkach ciężkich lub opornych na terapie kosmetologiczne stosuje się leczenie farmakologiczne z zastosowaniem izotretynoiny.

Czym jest izotretynoina?

Izotretynoina jest pochodną witaminy A i jednym z najskuteczniejszych leków stosowanych w terapii ciężkich postaci trądziku. Dzięki wielokierunkowemu działaniu redukuje produkcję sebum oraz hamuje rozwój bakterii Propionibacterium acnes, zmniejszając tym samym rogowacenie przymieszkowe, wykazuje również właściwości przeciwzapalne. Jednak zakończenie terapii izotretynoiną nie oznacza, że problemy skórne, z którymi zmagają się osoby z trądzikiem, dobiegną końca.

Nierzadko pacjent wymaga dalszej opieki dermatologicznej i kosmetologicznej, aby utrzymać rezultaty leczenia izotretynoiną oraz by poprawić kondycję skóry.

Wpływ terapii izotretynoiną

Osoby, które zakończyły terapię izotretynoiną, mogą doświadczać różnorodnych problemów, do których zalicza się nadwrażliwość i suchość skóry. Należy pamiętać, że izotretynoina silnie oddziałuje na gruczoły łojowe, co prowadzi do znacznego zmniejszenia produkcji sebum i w konsekwencji do suchości skóry. Zauważalne są również niedobory lipidów naskórka, ponieważ terapia może powodować zaburzenia w ich składzie, co prowadzi do osłabienia bariery ochronnej skóry.

Nierzadko wskutek leczenia izotretynoiną pojawiają się również zmiany pigmentacyjne. Przebarwienia pozapalne są częstym problemem po leczeniu trądziku, szczególnie u osób o ciemniejszej karnacji. Jeśli przebieg trądziku był intensywny i nasilony, bardzo często pozostawia po wyleczeniu blizny potrądzikowe. I choć izotretynoina zmniejsza liczbę aktywnych zmian trądzikowych, nie zapobiega powstawaniu blizn. Pozostają one jednak jako skutek przebytego trądziku, a nie leczenia dermatologicznego.

Plan terapii

Bardzo często osoby, które zakończyły leczenie izotretynoiną, stawiają pierwsze kroki w gabinecie kosmetologicznym. Dzisiejsza kosmetologia ma wiele do zaoferowania osobom z wyleczonym trądzikiem. Należy jednak pamiętać, że przed przystąpieniem do jakichkolwiek zabiegów konieczne jest dokładne zbadanie stanu skóry oraz przeprowadzenie szczegółowego wywiadu z klientem.

Należy zwrócić uwagę na kilka niezwykle ważnych aspektów – po pierwsze, jaki jest aktualny stan skóry? Tu niezbędna okazuje się ocena poziomu nawilżenia, stanu naturalnej bariery ochronnej naskórka, obecności przebarwień, blizn oraz ogólnego wyglądu skóry. Po drugie, jaka jest historia dermatologiczna, jak długo trwała terapia izotretynoiną, jaka była stosowana dawka, jakie pojawiły się skutki uboczne oraz jak skóra reagowała na leczenie?

Nie bez znaczenia jest styl życia osoby po leczeniu dermatologicznym: czy zmaga się z nałogami (pali papierosy, pije duże ilości kawy, stosuje używki), jaką stosuje dietę, czy eksponuje skórę na działanie promieni słonecznych albo jakie stosuje kosmetyki.

Trzecią bardzo ważną kwestią jest ułożenie spersonalizowanego planu terapii, w którym nie może zabraknąć nawilżania i odbudowy bariery ochronnej skóry – to kluczowe w pielęgnacji po izotretynoinie. Wybór odpowiednich preparatów powinien obejmować składniki silnie nawilżające, wiążące wodę w skórze. Również takie, które pomagają w odbudowie warstwy lipidowej naskórka, wzmacniając barierę ochronną skóry.

Bardzo wskazane są również terapie antyoksydacyjne, ponieważ stres oksydacyjny jest jednym z czynników nasilających proces starzenia się skóry oraz jej stany zapalne. Nie należy zapominać, że naskórek po leczeniu dermatologicznym nie zaprzestaje odnowy, a więc należy rozważyć delikatne złuszczanie, które jest istotne dla usunięcia martwych komórek naskórka i poprawy tekstury skóry. Ważne jest przy tym unikanie agresywnych peelingów mechanicznych, które mogą podrażniać skórę.

Kiedy już bariera naskórkowa zostanie odbudowana, a skóra odzyska odpowiednie nawodnienie, należy zwrócić uwagę na przebarwienia, ponieważ zmiany pozapalne mogą być uciążliwe, przyczyniając się do obniżonej samoakceptacji.

Co dalej?

Kiedy już skóra w pełni będzie prawidłowo funkcjonować po leczeniu dermatologicznym, można rozważyć temat blizn potrądzikowych – najbardziej korzystny na to czas przychodzi po upływie minimum roku od zakończenia leczenia. Blizny potrądzikowe wymagają specjalistycznych zabiegów, które wspomagają regenerację skóry. W tym wypadku bardzo dobrze sprawdza się mezoterapia mikroigłowa, która – gdy przeprowadzona jest prawidłowo – daje bardzo dobre rezultaty.

Obok specjalistycznych terapii kosmetologicznych, przeznaczonych dla skóry po leczeniu trądziku, nie można zapominać o odpowiedniej edukacji klienta, który do nas przyszedł. Na każdym kroku terapii nierozłącznym jej elementem jest dobranie odpowiedniej pielęgnacji domowej, ochronnej i nawilżającej – zarówno tuż po zakończeniu leczenia izotretynoiną, jak i na etapie redukcji powstałych przebarwień – a obowiązkowym jej punktem jest ochrona przed promieniowaniem UV.

Pamiętać również należy, że pomimo domowej opieki kosmetologicznej klient powinien nadal regularnie składać wizyty u dermatologa, które są niezbędne, aby monitorować stan skóry i dostosowywać plan zabiegowy do bieżących potrzeb.

Dermatolog (bądź dietetyk) może zalecić uzupełnienie terapii kosmetologicznej odpowiednimi suplementami diety, między innymi witaminami A, D, E oraz minerałami, jak cynk czy selen, które będą działały wspomagająco na stan zdrowia skóry. Kosmetolog bowiem – nie można o tym zapominać – nie ma uprawnień do proponowania takich zaleceń.

Terapia izotretynoiną jest skutecznym rozwiązaniem dla pacjentów z ciężkimi postaciami trądziku, ale wymaga dalszej, kompleksowej opieki kosmetologicznej. Nawilżanie, odbudowa bariery lipidowej, terapie antyoksydacyjne, delikatne złuszczanie, redukcja przebarwień, leczenie blizn potrądzikowych, ochrona przeciwsłoneczna oraz regularne kontrole dermatologiczne to kluczowe elementy planu zabiegowego dla klientów po zakończeniu leczenia izotretynoiną. Profesjonalne podejście kosmetologa oraz ścisła współpraca z dermatologiem pozwolą na utrzymanie efektów terapii i poprawę kondycji skóry klienta.