Jak segregować odpady w gabinecie kosmetycznym cz. 2

Z tego artykułu dowiesz się:

• jakie narzędzia i materiały w gabinetach kosmetycznych mogą być zakwalifikowane jako odpady medyczne,
• jakie są regulacje prawne dotyczące gospodarowania odpadami medycznymi w branży kosmetycznej,
• jakie obowiązki dotyczące dokumentacji i ewidencji odpadów spoczywają na właścicielach gabinetów kosmetycznych.

W aktualnym ustawodawstwie nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy gabinety kosmetyczne wytwarzają odpady medyczne, a jeśli tak, to które konkretnie odpady powinny być zakwalifikowane do tej grupy. Postaramy się rozwiać wątpliwości w tym zakresie. Przyjrzymy się także opakowaniom i odpadom innego rodzaju.

Zgodnie z Ustawą o odpadach (Dz.U. 2013 poz. 21) odpady medyczne powstają w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. Tak brzmiąca definicja nie obejmuje w pełni odpadów z gabinetów kosmetycznych. W związku z brakiem konkretnych zapisów precyzujących ten termin zaleca się skonsultowanie sytuacji konkretnego przedsiębiorcy (rodzaju odpadów przez niego wytwarzanych) z właściwą siedzibie stacją sanitarną lub urzędem marszałkowskim.

Narzędzia i materiały, które mogą mieć bezpośredni kontakt z krwią lub wydzielinami/wydalinami klienta – a w których mogą znajdować się drobnoustroje łatwo przenoszące się na inną osobę – powinny po użyciu zostać zakwalifikowane jako odpady medyczne. To m.in.: igły, ampułkostrzykawki, końcówki na farbę do wykonywania makijażu permanentnego, maszynki do golenia (podgalania) lub żyletki, frezy czy końcówki do mikrodermabrazji, płatki kosmetyczne (waciki), gaziki, tampony, wata, lignina, podkłady medyczne, serwety z gazy, ręczniki papierowe, patyczki higieniczne.

Odpady medyczne

Oczywiście lista takich materiałów może być różna, w zależności od sposobu przeprowadzenia danego zabiegu. Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w m.st. Warszawa przygotowała obszerny materiał opisujący odpady zakaźne w branży beauty, tłumaczący tę problematykę. Stacja zaleca również bardziej ostrożne podejście do odpadów: w sytuacjach, gdy nie można ponad wszelką wątpliwość wykluczyć danego zagrożenia, zasadą powinno być przyjmowanie najwyższego poziomu zabezpieczenia nawet tam, gdzie ryzyko wydaje się stosunkowo niewielkie.

Jedyną regulacją, w której zawarto przepisy dotyczące konkretnych wymagań i rozwiązań w zakresie gospodarowania odpadami medycznymi, jest Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. 2017 poz. 1975). Wiemy jednak, że odpady medyczne z definicji nie zawierają w sobie odpadów z gabinetów kosmetycznych. Gdzie w takim razie szukać rozwiązania? Z pomocą przychodzi Rozporządzenie Ministra Klimatu w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 2020 poz. 10), prezentujące kody odpadów i ich opisy. Katalog ten nie daje możliwości zaklasyfikowania odpadów zakaźnych powstających w placówkach niemedycznych inaczej niż jako odpady medyczne o kodzie 18 01 03*. Gwiazdka przy kodzie oznacza, że odpady są uznane za niebezpieczne.

Zgodnie z katalogiem odpady o kodzie 18 01 03* są to: inne odpady, które zawierają żywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją wiarygodne podstawy do sądzenia, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt (np. zainfekowane pieluchomajtki, podpaski, podkłady), z wyłączeniem 18 01 80 i 18 01 82.

Z odpadami o kodzie 18 01 03* należy postępować zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. 2017 poz. 1975). Muszą one być przekazywane do specjalistycznej firmy, posiadającej odpowiednie zezwolenia na ich odbiór. Dodatkowo właściciel gabinetu musi prowadzić ewidencję tych odpadów, w tym dokumentować przekazywanie ich do utylizacji w systemie BDO, czyli rejestrze podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami.

Dokumentacja jest kluczowa dla potwierdzenia, że przedsiębiorca stosuje się do obowiązujących przepisów dotyczących odpadów niebezpiecznych.

Opakowania i inne odpady

W rejestrze BDO właściciel gabinetu powinien zarejestrować także innego rodzaju odpady, takie jak np. opakowania. Wyjątki od tego wyszczególnia Rozporządzenie Ministra Klimatu w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów (Dz.U. 2019 poz. 2531), dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, a które wskazuje dokładnie ilości odpadów zwolnionych z ewidencjonowania. Jeśli przedsiębiorca wytwarza np. mniej niż 500 kg odpadów z opakowań papierowych rocznie, jest zwolniony z raportowania w systemie BDO.

Niektóre opakowania mogą być zaliczane do odpadów niebezpiecznych. Zwykle taka informacja przedstawiona jest na oznakowaniu opakowania. W wyjaśnieniach MKiŚ czytamy, że odpady posiadające właściwości niebezpieczne, pochodzące z innych źródeł niż gospodarstwa domowe, nie mogą być uznane za odpady komunalne. Ich wytwórcy nie są objęci zwolnieniami w zakresie prowadzenia ewidencji odpadów, chyba że takie zwolnienie będzie określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie rodzajów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji. Podsumowując, w stosownych przypadkach (odpowiednia ilość odpadów danej kategorii rocznie) występują zwolnienia z ewidencjonowania odpadów niebezpiecznych, ale nie możemy traktować ich jako odpady komunalne. Właściciel gabinetu może na przykład podpisać umowę z firmą odbierającą odpady niebezpieczne lub odszukać na terenie swojej gminy punkty, które mogą zbierać takie odpady.

Przedstawiony temat – pozornie prosty, staje się jednak zawiłą siatką kilku ustaw i rozporządzeń, w których możemy odnaleźć drobne wytyczne dotyczące gospodarowania odpadami w gabinetach kosmetycznych. Warto pamiętać, że odpady powstające w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej mogą być odmiennie klasyfikowane od tych generowanych w gospodarstwach domowych, a ustawodawca może nakładać na przedsiębiorcę dodatkowe obowiązki. Gabinety i salony klasyfikujące swoje odpady jako komunalne powinny zawsze pamiętać o obowiązku ich segregacji na poszczególne frakcje, zgodnie z wymaganiami odbiorcy odpadów.