Z tego artykułu dowiesz się:

• Na co należy zwrócić uwagę, by zabieg laserowy był bezpieczny dla klienta i osoby wykonującej?

• Od czego zależy skuteczność laseroterapii?

• Które zabiegi laserowe cieszą się największą popularnością?

• Co jest kluczowe dla opracowania i wdrożenia standardów bezpieczeństwa zabiegów laseroterapii?

Bezpieczeństwo priorytetem | Urządzenia z wykorzystaniem światła, w tym lasery i IPL, stały się popularne wśród specjalistów w dziedzinie estetyki. Zabiegi z ich zastosowaniem cieszą się dużym zainteresowaniem klientów. Ogromny wpływ na rosnącą liczbę wykonywanych zabiegów estetycznych mają: postęp technologiczny, coraz większe zapotrzebowanie na nieinwazyjne procedury, a także zmieniający się styl życia, w tym zwiększający się dochód klientów czy ich rosnąca świadomość co do możliwości nowoczesnej kosmetologii.

Największym zainteresowaniem cieszą się zabiegi fotoodmładzania, w tym usuwanie zmian pigmentacji, zaczerwienienia oraz zmarszczek – tutaj mogą być wykorzystywane urządzenia IPL oraz lasery, takie jak lasery aleksandrytowe, neodymowo-yagowe, lasery frakcyjne – ablacyjne (CO2, Er:YAG, Er:YSGG) czy też nieablacyjne (Er, YAG, diodowy), lasery diodowe, ale też urządzenia emitujące światło LED. W drugiej kolejności należy wymienić zabiegi fotoepilacji, nazywane potocznie zabiegami depilacji laserowej. Stosuje się w nich głównie lasery diodowe, które stały się złotym standardem, ale powszechnie w użyciu są także lasery aleksandrytowe czy neodymowo-yagowe oraz urządzenia IPL. Warto w tym miejscu wspomnieć o technologii „clustered diode technology”, która zapewnia jeszcze wyższą skuteczność zabiegową. Jest to połączenie długości fal typowych dla lasera aleksandrytowego (755 nm) z laserem Nd:YAG (1064 nm) oraz długością 805 nm czy 810 nm charakterystyczną dla doskonale znanych laserów diodowych. Na rynku estetycznym regularnie rośnie także zapotrzebowanie na zabiegi usuwające niechciany tatuaż czy nieudany makijaż permanentny. W tym przypadku stosujemy lasery w technologii Q-Switched lub double Q-Switched, np. neodymowo-yagowe o długości pulsu wyrażanej w nano- czy pikosekundach.

Przede wszystkim bezpiecznie

Na rynkach światowych coraz więcej uwagi przywiązuje się do ścisłych przepisów i regulacji w zakresie bezpiecznego używania laserów i IPL, w tym do ram kwalifikacji specjalistów. Takie ograniczenia eliminują osoby nieuprawnione, a także minimalizują ryzyko, jakie – oprócz niezaprzeczalnych korzyści – niesie używanie wysoce wyspecjalizowanych sprzętów emitujących światło.

Klasyfikacja bezpieczeństwa laserów

Urządzenia emitujące światło są klasyfikowane w ośmiu podstawowych klasach bezpieczeństwa: Klasa 1, Klasa 1C, Klasa 1M, Klasa 2, Klasa 2M, Klasa 3R, Klasa 3B, Klasa 4, a te, których używamy zabiegowo – zarówno lasery, jak urządzenia IPL – są uplasowane w klasie czwartej jako stwarzające wysokie ryzyko dla oczu i skóry. Według Statistics MRC1 światowy rynek laserów estetycznych osiągnie do 2022 roku wartość 1293,7 miliona USD, rosnąc tym samym o 14,3 proc. w okresie od 2016 do 2022 roku.Dostępny na rynku sprzęt musi spełniać jasno określone standardy i normy oraz mieć akceptację FDA. Naszą rolą jest z kolei dobór odpowiedniego sprzętu pod kątem jakości zabiegów, jaką chcemy zapewnić klientom. Aby ocenić technologię i podjąć decyzję o zakupie, musimy dokładnie znać podstawowe parametry i wytyczne. Dzięki tej wiedzy potrafimy później dostosować parametry zabiegowe do potrzeb klienta, osiągając tym samym najlepsze rezultaty terapeutyczne.

Zasady przedzabiegowe

Dla zapewnienia bezpieczeństwa zabiegowego przy użyciu laserów konieczne jest odpowiednie przygotowanie sprzętu, pomieszczeń oraz odzieży ochronnej. Nieodpowiednie okulary ochronne, tj. wątpliwej jakości czy źle dobrane OD (optical density) lub też ich brak powodują nieodwracalne uszkodzenie dna oka u wszystkich przebywających w pokoju zabiegowym. Kolejnym aspektem jest nieprzystosowany, nieoznaczony pokój zabiegowy. Brak odpowiedniej wentylacji, brak chłodzenia skóry w czasie zabiegu czy też występowanie w pomieszczeniu powierzchni odbijających światło – jak lustra, zegarki, biżuteria – stwarzają kolejne zagrożenia, których łatwo możemy uniknąć. Regularny serwis i przegląd urządzeń, a także ich umiejętne wykorzystywanie i regularne audyty zapewniają niezawodność, a tym samym bezpieczeństwo klienta.

Konsultacja przed zabiegiem

Nie ma wątpliwości co do tego, że aby zabieg z użyciem laserów, IPL był skuteczny i bezpieczny, konieczne są trzy podstawowe zmienne: dobrej jakości sprzęt, dobrze wykwalifikowany specjalista, dobra reakcja indywidualna klienta. Indywidualna reakcja klienta jest czynnikiem, na który nie mamy bezpośredniego wpływu. Nie możemy być w stu procentach pewni, że klient stosuje się do zaleceń przed- i pozabiegowych. To, co musimy zapewnić, to bardzo szczegółowa, rzetelna konsultacja obejmująca nie tylko przeciwwskazania, wskazania do zabiegu, sprawdzenie historii medycznej, ale też – co jest kluczowe – skrupulatne oznaczenie fototypu skóry klienta. Nigdy nie możemy mieć pewności, jak zareaguje skóra, dlatego koniecznym elementem terapii jest patch-test oraz dobrowolna, świadoma zgoda klienta na zabieg. Czasami jednak zdarza się, że nawet prawidłowo przygotowanemu i przeprowadzonemu zabiegowi towarzyszą działania niepożądane. Możemy określić, które są akceptowalne i naturalne dla danej terapii, np. zaczerwienienie skóry poddanej zabiegowi depilacji laserowej, a które są zupełnie niedopuszczalne i wynikają ze źle dobranych parametrów zabiegowych, źle dobranego urządzenia czy braku odpowiedniego schłodzenia skóry lub złej techniki zabiegowej, jak na przykład bąble pooparzeniowe po zabiegu fotoodmładzania. Podczas konsultacji konieczne jest poinformowanie klienta o wszystkich możliwych komplikacjach, ale też o innych rozwiązaniach do wykonywanego zabiegu.

Kwalifikacje zawodowe specjalistów

Poziom edukacji i kwalifikacje zawodowe są niezaprzeczalnie tym, co nie tylko pozwala na weryfikację specjalisty, ale też staje się wymogiem na ciągle rozwijającym się rynku usług estetycznych. W Polsce nadal brakuje ram kształcenia dotyczącego laserów czy IPL. Jest to natomiast norma np. w Wielkiej Brytanii, gdzie powstała instytucja publiczna działająca na podstawie przepisów Care Act 2008 (obecnie Care Act 2014). Edukacja Zdrowotna w Anglii (Health Education England), założona w 2012 roku, reguluje standardy edukacyjne także dla rynku estetycznego, dbając przede wszystkim o bezpieczeństwo klientów.

Podsumowanie

Rozwiązania edukacyjne i organizacyjne, których brakuje w Polsce, pozwoliłyby nie tylko na ujednolicenie poziomu kwalifikacji, ale też zapewniłyby możliwość nadzoru nad bezpieczeństwem stosowania urządzeń IPL i laserowych w estetyce. Konieczne zatem wydaje się stworzenie odpowiedniego systemu kształcącego specjalistów z dziedziny laseroterapii oraz późniejsze dążenie do powołania i usankcjonowania instytucji nadzorujących.Niestety wciąż często zdarza się, że osoby wykonujące zabiegi przy użyciu laserów i IPL posiadają jedynie szkolenia produktowe od producentów sprzętu, przez co niejednokrotnie ich wiedza ogranicza się do zastosowania zabiegowego wybranego lasera czy urządzenia IPL.

Magdalena Atta-Motte | Międzynarodowy trener w Wielkiej Brytanii, specjalista zabiegów high-tech, a głównie z użyciem laserów. Członek Society of Cosmetic Scientists, British Medical Association, National Association of Medical Device Educators and Trainers, doradca Royal Society of Public Health w Wielkiej Brytanii.