Z tego artykułu dowiesz się:

•    Jak właściwie kwalifikować klientów do zabiegów fotoepilacji?

•    Czy laser usuwa włosy niechciane owłosienie na zawsze?

•    Czym kierować się, przy wyborze aparatury?

•    Co wspólnego z epilacją mają komórki macierzyste skóry?

Bezpieczeństwo i skuteczność | Epilacja laserowa przez wielu ekspertów kosmetologii i medycyny estetycznej jest uznawana za jeden z najważniejszych zabiegów we współczesnej estetyce, nie tylko ze względu na efektywność, ale także popularność. Jest to jedna z najczęściej wykonywanych procedur zabiegowych.

Technologie świetlne w usuwaniu zbędnego owłosienia są stosowane w estetyce już od wielu lat. Niestety, nie tylko wśród klientów, ale także w środowisku profesjonalistów krąży wiele fałszywych przekonań i błędnych informacji dotyczących ich stosowania i efektywności. Nieumiejętne użytkowanie zawsze niesie ze sobą ryzyko komplikacji lub braku oczekiwanych efektów. To z kolei prowadzi do fałszywych wniosków, nadinterpretacji i niekorzystnych opinii na temat bezpieczeństwa zabiegowego laserów i usług związanych z fotoepilacją. Postaram się przybliżyć kilka istotnych aspektów dotyczących nie tylko samych technologii, ale też zasad ich prawidłowego użytkowania.

Co jest naszym celem?

Dorosłe komórki macierzyste (ASC – adult stem cells) są zlokalizowane nieco powyżej korzeni włosów, w okolicy tzw. wybrzuszenia. Gdy komórki korzenia włosa ulegną zniszczeniu, zdarza się, że ASC migrują z obszaru wybrzuszenia włosa w okolicę korzeni włosa, gdzie zaczynają tworzyć nowe komórki korzenia włosa. Mechanizm ten nie został jeszcze do końca poznany. Nie wiemy, dlaczego w niektórych przypadkach tworzą się nowe komórki korzenia włosa przez ASC. Warto mieć na uwadze, że zniszczenie macierzy w cebulce włosa daje tylko tymczasowe efekty. Komórki macierzyste będą bowiem migrować w dół do cebulki. Wbrew obiegowym opiniom, naszym celem nie jest więc sama cebulka włosa, a komórki macierzyste w rejonie wybrzuszenia. Jak wiemy, światło jest absorbowane w chromoforze – melaninie włosa. Impuls musi więc być na tyle długi, by podgrzać melaninę do punktu, w którym ciepło rozprasza się po całym mieszku włosa i co za tym idzie – niszczy komórki macierzyste. Konkludując: im grubszy włos, tym dłuższy impuls będzie konieczny dla efektywności naszych działań.

Anagen, katagen, telogen

Anagen jest aktywną fazą włosa i rozciąga się od zakończenia fazy nieaktywnej, telogenu, do początku fazy regresji, katagenu. Anagen obejmuje całkowity odrost lub regenerację niższej, cyklowej części mieszka, czyli tworzenie trzonu włosa. Komórki naskórka znajdujące się wokół brodawek skórnych tworzą macierze okołokomorowe lub korzeń włosa. Komórki te stale się dzielą. Gdy powstają nowe, pchają one ku górze starsze, ostatecznie całkowicie je wypychając. Podczas tej fazy włos rośnie około 1 cm w ciągu 28 dni. W fazie anagenowej można wyróżnić sześć podetapów. Mimo iż podetapy zostały pierwotnie opisane dla myszy, tę samą sekwencję zjawiska można zaobserwować u innych zwierząt i ludzi. 6-fazowy anagen można podzielić na:

Etap I – wzrost brodawek włosa i rozpoczęcie aktywności mitotycznej w zarodkowym nabłonku pokrywającym;

Etap II – komórki macierzyste cebulki otaczają brodawki i rozpoczynają różnicowanie, zmieniająca się cebulka rozpoczyna zejście wzdłuż włóknistej struktury;

Etap III – komórki macierzyste cebulki wykazują zróżnicowanie we wszystkich częściach mieszka;

Etap IV – melanocyty macierzy są reaktywowane;

Etap V – trzon włosa wyłania się i wypiera włosy telogenowe;

Etap VI – nowy trzon włosa wyłania się z powierzchni skóry.

W początkowej fazie anagenowej brodawka włosa znajduje się w skórze właściwej i zbliża się do obszaru wybrzuszenia, a komórki rozrodcze u podstawy woreczka poddawane są intensywnej aktywności mitotycznej. Wraz z nabłonkowymi komórkami macierzystymi z rejonu wybrzuszenia rozpoczynają proces tworzenia nowych włosów anagenowych. Początkowa faza anagenowa charakteryzuje się też zwiększonym napigmentowaniem brodawki włosa, a w obszarze wybrzuszenia następuje szybszy podział komórek. Zarówno pigmentacja, jak i zwiększone tempo podziału komórek oraz lokalizacja brodawek w pobliżu obszaru wybrzuszenia sprawiają, że mieszek włosowy jest bardziej podatny na termiczne zniszczenie przez system laserowy. W tym momencie prawidłowo wykonana procedura epilacji może spowodować jego trwałe usunięcie, podczas gdy w późniejszych fazach możliwe są jedynie częściowe zmiany, takie jak opóźnienie wzrostu lub odrastanie cieńszych włosów. Tak więc w kontekście skuteczności epilacji wczesna faza anagenu jest dla nas najbardziej istotna. Faza katagenowa to okres regresji lub przejścia, włosy przygotowują się do wypadnięcia. Kiedy włos wchodzi w fazę katagenową, brodawki kurczą się, a komórki przechodzą w stan nieaktywny. Bez stymulacji komórek brodawki włókna włosów jak również pochewki korzeni przestają rosnąć. Definicja laserowego usuwania włosów „Stała redukcja włosów jest definiowana jako długoterminowe, stałe zmniejszenie liczby włosów odrastających po zakończeniu leczenia. Liczba odrastających włosów musi być stała przez czas dłuższy niż czas trwania pełnego cyklu wzrostu mieszków włosowych, który waha się od 4 do 12 miesięcy w zależności od lokalizacji na ciele. Stała redukcja włosów niekoniecznie musi oznaczać likwidację wszystkich włosów na obszarze leczenia”. Definicja Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (ang. Food and Drug Administration, FDA)Podczas fazy telogenowej włosy nie rosną. Po wejściu w fazę telogenową brodawka zostaje zamknięta w skórze właściwej i włókno włosa można łatwo wyciągnąć podczas mycia lub czesania. Kiedy włosy przechodzą z fazy telogenowej do anagenowej (wzrost), a stare włókna włosa jeszcze nie wypadły, zostaną wyparte przez nowe włókna włosa rosnące pod nimi.

Dla kogo laser?

Nie każdy klient kwalifikuje się do zabiegu. Nie tylko typ włosa, karnacji, ale i kondycja skóry mają znaczenie. Wywiad przedzabiegowy musi przede wszystkim dać odpowiedź na pytania o przyjmowane leki, suplementy, występujące choroby, problemy zdrowotne – nie tylko w obrębie samej skóry. Bezwzględnym przeciwwskazaniem jest okres ciąży i choroby nowotworowe. Ankieta przedzabiegowa musi być szczegółowa i winna zawierać wszystkie powszechnie znane informacje dotyczące przeciwwskazań. Jeśli klient spełnia wstępne warunki, w dalszym etapie postępowania przedzabiegowego należy określić parametry dotyczące rodzaju włosów i skóry, a także określić oczekiwania ze strony klienta i skonfrontować je z realnymi możliwościami. Parametrem decydującym o tym, czy rozpocząć serię zabiegów, jest rodzaj włosa:

1. Podczas pierwszej konsultacji należy sprawdzić kolor włosów (czarny, ciemny brąz, jasny brąz, blond, siwy i biały);
2. Analizujemy grubość włosa. Grubszy włos łatwiej poddaje się zabiegom;
3. Bardzo gęste włosy pochłaniają więcej energii i wybór normalnej fluencji może doprowadzić do przegrzania powodującego niechciane skutki uboczne. Należy wówczas zmniejszyć fluencję w odniesieniu do sesji pierwszej i drugiej, aby uniknąć ewentualnego uszkodzenia skóry.

Cykl wzrostu włosów jest indywidualny dla każdego klienta. Powyższe odstępy należy więc traktować jako wytyczne. Kolejny zabieg można rozpocząć, kiedy klient zauważy odrastanie włosów (wczesna faza anagenowa). Robienie zabiegu „dla zasady” np. co sześć tygodni nie zawsze da oczekiwany efekt. Należy uświadamiać klientów, iż liczba zabiegów niezbędna do uzyskania trwałego i zadowalającego efektu jest trudna do określenia na samym początku rozpoczęcia terapii. U części z nich trwała całkowita epilacja jest niekiedy w ogóle niemożliwa. Do tej grupy zaliczyć należy m.in. kobiety z objawami hirsutyzmu. Związane jest to z uaktywnianiem się nowych włosów oraz przekształcaniem mieszka włosowego we włos właściwy. W takich wypadkach należy rozważyć inne metody trwałego usuwania owłosienia.

Jaki sprzęt wybrać?

Najczęściej reklamowanymi zaletami laserów są: liczba zniszczonych włosów w czasie zabiegu, bezpieczeństwo klienta, minimalizacja dolegliwości w trakcie zabiegu, brak powikłań oraz wygoda personelu zabiegowego. Liczne publikacje dotyczące epilacji laserowej mają charakter głównie kazuistyczny. Trudno jednoznacznie uzasadnić przewagę określonego typu lasera epilacyjnego. Niewątpliwie istotną rolę w bezpieczeństwie tych zabiegów odgrywa staranność i doświadczenie osoby wykonującej procedurę. Rynek epilacji mocno się rozwija. Obecnie producenci prześcigają się w tworzeniu nowych rozwiązań, które mają na celu zwiększenie bezpieczeństwa zabiegów i skrócenie czasu ich wykonywania. Rok 2019 jawi się pod tym względem jako mocno innowacyjny. Wiele firm zapowiada wprowadzenie nowych modeli (IPL-e frakcyjne, lasery neodymowo-aleksandrytowo-jagowe, laser diodowo-aleksandrytowy). Rynek ciągle się rozwija, a rosnąca popularność epilacji powoduje, że producenci dostarczać będą nam coraz to nowsze i doskonalsze rozwiązania.

Nie zapomnij – o dokładnym wywiadzie przed zabiegiem – uzyskaniu podpisanego formularza zgody na zabieg – o dokumentacji fotograficznej obszaru przed każdym zabiegiem – o udzieleniu instrukcji postępowania po zabieguLaserowe usuwanie włosów jest najbardziej efektywne u osób, które mają jasną karnację i ciemne włosy. Mimo iż skutecznie spowalnia wzrost włosów, nie gwarantuje trwałego ich usunięcia. Potrzebnych jest zwykle kilka zabiegów, aby zapewnić dłuższy okres bez ich pojawiania się. Mogą być również potrzebne okresowe zabiegi przypominające.