Co działa prozapalnie?

We wczesnych badaniach dotyczących trądziku zaobserwowano zmniejszenie ilości kwasu linolowego (omega-6) w lipidach powierzchniowych u pacjentów z trądzikiem. Stwierdzono, że jego wyczerpanie na skutek ubogiej w niezbędne kwasy tłuszczowe (NKT) diety, powoduje hiperkeratozę, gęstnienie i wzrost lepkości sebum, co sprzyja powstawaniu zmian. Ponadto zwiększenie wskaźnika nasyconych kwasów tłuszczowych do nienasyconych, prowadzi do zaburzonego, prozapalnego składu łoju. Wzrost poziomu kwasu oleinowego, który jest ważnym składnikiem odżywczym dla bakterii Cutibacterium acnes powoduje zwiększenie syntezy egzogennej lipazy, uwalniającej wolny, drażniący kwas oleinowy, stymulując komedogenezę i stan zapalny.

Istotny indeks glikemiczny

Dieta z wysokim indeksem glikemicznym (IG) wpływa na kaskadą hormonalną, która wyzwala wydzielanie insuliny, uwalniając insulinopodobny czynnik wzrostu 1 (IGF-1). IGF-1 ma bezpośredni wpływ na gruczoł włosowo-łojowy i wykazano, że stymuluje lipogenezę poprzez wiązanie się z receptorem IGF-1 na gruczole łojowym. Indukowana dietą hiperinsulinemia wpływa na rozwój trądziku poprzez: androgeny, globulinę wiążącą hormony płciowe (SHBG) i białko wiążące insulinopodobny czynnik wzrostu 3 (IGFBP3). Fizjologicznie, nadreaktywność receptorów androgenowych tłumiona jest przez obecność FOXO1 w jądrze komórkowym, jednak na skutek zwiększonych poziomów IGF-1 i insuliny, dochodzi do usunięcia go w procesie fosforylacji, uwrażliwiając skórę na działanie androgenów.

Wysokie spożycie węglowodanów może również wpływać na aktywność androgenów poprzez zmniejszenie stężenia SHBG. Gdy jej poziom we krwi jest niski, biodostępność androgenów we krwi wzrasta. Wysoki poziom insuliny obniża również poziom IGFBP-3, co jest niepożądanym efektem, ponieważ jest on konieczny do utrzymania normalnego tempa złuszczania. Wyniki badań wskazują, że stosowanie przez 10 dni diety o niskim IG prowadzi do zmniejszenia wielkości gruczołów łojowych, redukcji zmian trądzikowych i obniżenia ekspresji SREBP-1 (sterol regulatory element-binding protein 1).

Mleko na cenzurowanym

Podobnie może działać dieta bogata w mleko, które jest czynnikiem insulinotropowym i ma wysoki IG, zwiększając poziom IGF-1 i insuliny we krwi. Zawiera związki o charakterze steroidowym, które są łatwo przekształcane w dihydrotestosteron (DHT). Przypuszcza się, że to przyczynia się do komedogenności mleka. Ponadto, spożywanie odżywek białkowych oraz mleka odtłuszczonego, zawierających białko serwatkowe, bogate w leucynę, może zwiększać aktywność kinazy mTORC1 i nasilać trądzik, co często obserwowane jest w środowisku kulturystów. Jedna z metaanaliz, przeprowadzona na dużej grupie reprezentatywnej wykazała, że spożycie dowolnego rodzaju nabiału, niezależnie od ilości lub częstotliwości, było związane z wyższym prawdopodobieństwem wystąpienia trądziku u osób w wieku 7-30 lat.

Produkty wysokohistaminowe u osób ze stwierdzoną histaminoopornością stymulować będą procesy zapalne powodując zaostrzenie zmian, zaczerwienienie, pokrzywkę czy świąd. W przypadku podejrzenia związku między dietą a nasileniem trądziku, warto zastosować dietę eliminacyjną przez min. 2 tygodnie i obserwować możliwą poprawę stanu skóry. Sprawdzi się również prowadzenie dziennika żywieniowego, aby wykluczyć nietolerancje pokarmowe. Pomocna będzie wizyta u dietetyka klinicznego, szczególnie przy współistniejących zaburzeniach hormonalnych, insulinooporności czy zespole policystycznych jajników.

Dieta osób chorych na trądzik – Podsumowanie

Dieta osób chorych na trądzik powinna być prawidłowo zbilansowana, dostarczając błonnika, antyoksydantów, składników mineralnych (cynk, selen, krzem, siarka), a także witamin (A, C, D oraz z grupy B). Dobrym przykładem jest dieta śródziemnomorska o działaniu przeciwzapalnym, bogata w produktu z niskim IG: owoce, warzywa, chude białko i zdrowe tłuszcze. Dwa randomizowane badania z próbą kontrolną potwierdziły pozytywne wyniki redukcji zmian trądzikowych po zastosowaniu diety o niskim IG. Kwasy tłuszczowe Omega-3 mają korzystny wpływ na stan skóry przez upłynnianie sebum, zmniejszenie stanu zapalnego, zwiększenie tolerancji skóry na czynniki alergiczne i bakteryjne. Ważna jest również odpowiednia dzienna podaż płynów (30 ml wody/kg masy ciała).

Suplementacja powinna być dopasowana do potrzeb żywieniowych i stosowanej diety, prowadzona pod okiem specjalisty na podstawie stwierdzonych niedoborów. Korzystne może okazać się stosowanie doustnych probiotyków, NKT (omega-3 do omega-6 w stosunku 3:1), cynku, witaminy D3 i C, laktoferyny, palmy sabałowej, selenu, berberyny, magnezu czy melatoniny. Są to suplementy, które mają udowodniony kliniczne pozytywny wpływ na poprawę stanu skóry z trądzikiem.