Z tego artykułu dowiesz się:

• Jak przebiega leczenie farmakologiczne trądziku?

• Jakie są zalecenia pielęgnacyjne podczas terapii izotretynoiną?

• Które zabiegi kosmetyczne są niewskazane podczas kuracji?

• Jaką rolę w pielęgnacji skóry w trakcie i po kuracji izotretynoiną odgrywa fotoprotekcja?

Trądzik dotyka 80-100 proc. młodzieży. Co gorsza, na etapie dojrzewania problem się nie kończy, bowiem coraz częściej diagnozowany jest również u osób około 30. roku życia. Ciężkie przypadki trądziku wymagają specjalnej terapii pod opieką lekarza. Skuteczne bywa wówczas zastosowanie izotretynoiny. Co musimy wiedzieć o jej właściwościach? 

Tradycyjnie pielęgnacja skóry z trądzikiem obejmuje między innymi: zabiegi oczyszczające, pilingi z kwasami AHA, zabiegi laserowe, mikrodermabrazję diamentową, piling kawitacyjny. Lekarze wykorzystują antybiotyki doustne oraz leki do stosowania miejscowego, które zawierają nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy, kwas azelainowy, retinoidy, np. kwas witaminy A – miejscową tretynoinę. Gdy standardowe leczenie nie przynosi rezultatów, mogą sięgnąć po izotretynoinę. Skóra pacjenta w trakcie leczenia wymaga szczególnej pielęgnacji. Pamiętać jednak należy, że pacjent przyjmuje lek pod ścisłą kontrolą i nic nie może zastąpić zaleceń lekarza. 

Właściwości izotretynoiny

Izotretynoina jest syntetyczną pochodną witaminy A, wykorzystywaną w leczeniu ciężkich postaci trądziku (trądziku skupionego, guzkowego czy ropowiczego). Hamuje wytwarzanie łoju przez gruczoły łojowe, ogranicza rozrost gruczołów łojowych, zmniejsza rogowacenie w ujściach mieszków włosowych, odblokowując je, przeciwdziała rozwojowi bakterii Propionibacterium acnes i wywiera miejscowe działanie przeciwzapalne. 

Środki ostrożności

Izotretynoina jest wykorzystywana w lecznictwie od lat. Uznaje się ją za jeden z najskuteczniejszych leków w terapii trądziku. Jej przyjmowanie wiąże się jednak z licznymi działaniami niepożądanymi. Lek ten wykazuje silne działanie teratogenne (uszkadzające płód), dlatego pacjentki w trakcie terapii izotretynoiną są zobowiązane do stosowania antykoncepcji. Pacjenci przyjmujący izotretynoinę muszą zgłaszać lekarzowi wszystkie nietypowe reakcje organizmu, bezwzględnie przestrzegać zaleceń oraz informować innych lekarzy, z których pomocy korzystają w trakcie leczenia, o przyjmowaniu tego leku. 

Izotretynoina silnie wysusza skórę, dlatego w jej pielęgnacji sprawdzą się zabiegi nawilżające, renatłuszczające, przywracające skórze zdolność prawidłowego pełnienia funkcji bariery ochronnej.

Trudny czas dla skóry

W trakcie leczenia izotretynoiną skóra staje się sucha, ściągnięta, podrażniona, wrażliwa, skłonna do powstawania urazów mechanicznych i zaczerwienień. Wskazane zatem będzie stosowanie kremów nawilżających, delikatnie natłuszczających, unikanie pilingów, zarówno mechanicznych, jak i enzymatycznych, oczyszczanie twarzy za pomocą łagodnych żeli i pianek myjących przeznaczonych do skóry wrażliwej. Do mycia ciała zamiast aromatycznie pachnących żeli pod prysznic, zawierających SLES, warto zastosować łagodne preparaty, np. olejki, które  po zmieszaniu z wodą tworzą emulsję zawierającą delikatnie natłuszczające emolienty. Izotretynoina powoduje wysuszenie warg i ust, stąd też niezbędne będą natłuszczające balsamy do ust. Należy unikać ekspozycji skóry na promieniowanie UV i aplikować kremy ochronne z minimum SPF 15 (latem SPF 50) na wszystkie odsłonięte części ciała. W czasie przyjmowania izotretynoiny nie należy stosować kosmetyków zawierających w składzie retinoidy ani kosmetyków o działaniu złuszczającym. 

Przeciwwskazane zabiegi

W trakcie leczenia izotretynoiną i do sześciu miesięcy po zakończeniu nie powinno się wykonywać zabiegów wygładzających powierzchnię skóry, zabiegów laserowych i dermabrazji ze względu na zwiększone ryzyko powstawania zbliznowaceń. Przeciwwskazana jest też depilacja woskiem, zabiegi złuszczające, wszelkie zabiegi intensywnie ścierające naskórek. W związku z tym, że lek bardzo wysusza skórę, sprawdzą się zabiegi nawilżające, renatłuszczające, przywracające skórze zdolność prawidłowego pełnienia funkcji bariery ochronnej. Każdy planowany zabieg kosmetyczny powinien być skonsultowany z lekarzem prowadzącym pacjenta. Przeprowadzając wywiad z pacjentem przed rozpoczęciem kuracji zabiegowych, należy pytać, czy pacjent przyjmuje bądź w ostatnim czasie przyjmował izotretynoinę. Od kilku lat mówi się w branży o tym, jak ważna jest współpraca kosmetologów i lekarzy. W przypadku terapii izotretynoiną współpraca ta jest, jak widać, wręcz konieczna.