Rola suplementacji w niwelowaniu zmian trądzikowych – Powszechnie przyjmuje się, że zróżnicowana dieta jest niezbędna do utrzymania i poprawy ogólnego stanu zdrowia i samopoczucia. Dostarcza nam składników odżywczych, których potrzebujemy do skutecznego funkcjonowania całego organizmu, w tym skóry. Co jednak w sytuacji kiedy nasza dieta nie jest pełnowartościowa i nie dostarcza nam kluczowych składników budulcowych, ważnych witamin i minerałów czy witamin? Liczne doniesienia naukowe potwierdzają wpływ niedoborów na zaostrzenie trądziku, jak również pozytywny efekt suplementacji na stan skóry.

Skóra może być pierwszym obszarem wystąpienia niedoborów, ponieważ inne, ważniejsze dla organizmu narządy mają priorytet żywieniowy, w związku z czym u niektórych osób ze skłonnością do trądziku może to skutkować pojawieniem się zmian. Przyjrzyjmy się więc kluczowym niedoborom i ich skutkom stwierdzanym u osób zmagających się z tą zapalną chorobą skóry oraz sposobom suplementacji.

WKT (wielonienasycone kwasy tłuszczowe)

W etiopatogenezie trądziku stwierdza się zmiany jakościowe i ilościowe w składzie łoju, w tym niedobór kwasu linolowego (LA) oraz zwiększenie gęstości i lepkości sebum. Wywołuje to powstawanie zmian zaskórnikowych na skutek zaczopowania ujść gruczołów łojowych, a w toku dalszych reakcji – stanu zapalnego. Wykazano, że kwasy omega-3, w szczególności kwas eikozapentaenowy (EPA) i dokozaheksaenowy (DHA) działają przeciwzapalnie i zwiększają tolerancję na czynniki alergiczne oraz bakteryjne poprzez regulację pH skóry. W jednej z prac oceniano wpływ olei rybnych na zmniejszenie stanu zapalnego u osób z trądzikiem. Wynika z niej, że po 2-miesięcznym okresie podawania pacjentom suplementu diety o składzie: 250 mg EPA (olej z sardynek i sardeli), 3,75 mg glukonianu cynku, 50 μg selenu, 50 μg chromu i 50 mg galusanu epigallokatechiny (ekstrakt z zielonej herbaty), powodowało redukcję zmian trądzikowych w badanej grupie. Kwasy omega-6 uzupełniają niedobory w składzie sebum. Ponadto kwas gamma-linolenowy (GLA) wykazuje silne działanie przeciwzapalne, a jego metabolit obniża hiperkeratozę w obszarze kanału włosowo-łojowego, wpływając na ograniczenie liczby mikrozaskórników. Kwas alfa-linolenowy (ALA) z kolei reguluje procesy złuszczania i zmniejsza stężenie mediatorów prozapalnych. Obniża poziom IGF-1 (insulinopodobny czynnik wzrostu) stymulującego lipogenezę i hiperkeratozę, zmniejsza poziom wolnych androgenów (posiadających receptory na sebocytach) i aktywność 5-alfa-reduktazy. Niedobór ALA objawia się nadmierną keratynizacją, charakterystyczną dla osób z trądzikiem. Dobrym źródłem kwasu GLA będzie: olej z ogórecznika, olej z wiesiołka, olej lniany czy z nasion konopi, ALA – olej lniany, nasiona lnu, olej rzepakowy i orzechy włoskie, a EPA i DHA – tłuste ryby, takie jak: łosoś, makrela, śledź, halibut czy pstrąg tęczowy.

Prebiotyki i probiotyki

U osób z trądzikiem stwierdza się zaburzenia mikrobioty z nadmierną aktywnością bakterii Cutibacterium acnes (C.acnes), których kolonizacji sprzyja nadmiar sebum obecny na powierzchni skóry oraz w jednostkach włosowo-łojowych. Lipazy tych bakterii uwalniają wolne kwasy tłuszczowe, co wywołuje stan zapalny niszczący ściany mieszków, prowadząc do ich pękania i rozprzestrzeniania się zapalenia. W prewencji oraz niwelowaniu skutków nierównowagi mikrobiomu skóry stosuje się doustnie i zewnętrznie prebiotyki oraz probiotyki. Przed przystąpieniem do suplementacji doustnej, warto pamiętać o odkwaszeniu organizmu. Dobór odpowiedniego probiotyku mono- lub wieloszczepowego najczęściej opiera się na indywidualnej obserwacji czy dany produkt jest dobrze tolerowany, a efekty w postaci ograniczenia zmian trądzikowych obserwuje się po około 9-12 tyg. Przykładami probiotyków jednoszczepowych mających zastosowanie w tym przypadku to Lactobacillus plantarum 299v, Bifidobacterium infantis 35624 czy szczep E. coli Nissle 1917, który w badaniu klinicznym obniżał poziom IL-8 i TNF-alfa, a także powodował wzrost w jelitach Bifidobacterium i Lactobacillus, co zaowocowało znaczną poprawą stanu skóry aż u 89% pacjentów. Uniwersalnym prebiotykiem z kolei, dobrze tolerowanym przez każdy układ trawienny, jest inulina z cykorii. Pomocne w zapobieganiu dysbiozie jelitowej będzie również stosowanie diety wysokobłonnikowej, unikanie wysoko przetworzonej żywności z dużą ilością tłuszczów trans, które działają prozapalnie, a także suplementacja laktoferyny. Ta ostatnia wspomaga przywracanie homeostazy mikrobioty jelitowej, powodując wzrost Bifidobacterium. Wykazuje działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne, immunoregulacyjne, bakteriostatyczne, a także reguluje gospodarkę żelazem. Suplementacja 200 mg w badanej grupie już po 2 tyg. stosowania znacząco redukowała zmiany trądzikowe, w 10 tygodniu – zmniejszała ilość zaskórników i zmian, a po 12 tygodniach normalizowała ilość sebum.