Za słowem „trądzik” kryje się kilka różnorodnych problemów skórnych. Niektóre z nich występują równocześnie, inne po sobie, zaś jeszcze inne mają zupełnie odmienny charakter podłoża, przyczyn i objawów. To oczywiście determinuje zróżnicowane podejście do leczenia i pielęgnacji.

Trądzik pospolity

Trądzik pospolity,jako jedna z najczęściej spotykanych postaci, cechuje się złożoną etiopatogenezą. Istnieje wiele czynników wpływających na powstanie tej dermatozy oraz nasilenie jej objawów. W wyniku zmian hormonalnych, typowych dla określonego wieku, następuje nadmierne pobudzenie gruczołów łojowych i zwiększona zostaje sekrecja sebum. Androgeny stymulują wzrost tych gruczołów oraz produkcję łoju. Do kluczowych czynników wpływających na rozwój trądziku pospolitego można zaliczyć:

 

• • Zaburzenia hormonalne

• • Nadmierną keratynizację ujść gruczołów łojowych

• • Zwiększoną sekrecję sebum

• • Rozrost bakterii Cutibacterium acnes (także znanych jako Propionibacterium acnes)

• • Uwalnianie mediatorów stanu zapalnego

• • Dziedziczne czynniki genetyczne

Nasilanie trądziku pospolitego przez różnorodne czynniki zewnętrzne, takie jak stres, dieta, klimat czy niewłaściwa pielęgnacja, to bardzo częsty scenariusz, z którym spotykają się kosmetolodzy. Następstwem nasilonego trądziku pospolitego oraz jego zaostrzoną postacią jest trądzik ropowiczy. Charakteryzuje go obecność tych samych objawów, takich jak nadmierna aktywność gruczołów łojowych, zaskórniki, grudki, krosty, ale również guzy, ropne torbiele oraz cysty z przetokami. Często obserwuje się silne zakażenie bakteryjne, nie tylko przez Cutibacterium acnes, ale także przez Staphylococcus epidermidis. W procesie rozwoju trądziku ropowiczego mogą brać udział także lipofilne grzyby drożdżopodobne, takie jak Pityrosporum ovale. Zmiany, które są bolesne, występują rozproszone na twarzy, głównie na policzkach, w strefie T, na linii żuchwy, lecz także na plecach lub klatce piersiowej.

Trądzik skupiony

Trądzik skupiony, to odmiana trądziku, która zazwyczaj dotyka mężczyzn i manifestuje się objawami podobnymi do tych w trądziku pospolitym. Jednakże, poza typowymi symptomami, pojawiają się ropne torbiele oraz głębokie nacieki, często zlewające się w jedną większą zmianę. Zazwyczaj ogranicza się on do konkretnych obszarów twarzy, głównie na zewnętrznej stronie policzków. Trądzik skupiony może również wystąpić na plecach lub pośladkach. U kobiet, zwłaszcza w przypadku zaburzeń hormonalnych, może pojawić się na ramionach (np. w związku z zespołem policystycznych jajników).

Trądzik bliznowaty

Trądzik bliznowaty może współistnieć z trądzikiem skupionym i ropowiczym lub może stanowić oddzielną odmianę trądziku, gdzie na skutek zmian zapalnych tworzą się blizny. W procesie gojenia tych zmian zapalnych mogą powstawać blizny w postaci ubytków lub zgrubień. Szczególnie dotyczy to ostrych postaci trądziku, gdzie występują przetoki, guzy i torbiele ropne. Ubytki często pojawiają się przy zmianach umiejscowionych głęboko. W procesie gojenia nowo powstających komórek jest znacznie mniej, tworzą one również cieńszą warstwę niż niezmienione chorobowo komórki znajdujące się obok. Bliznowacenie w trądziku wynika z zaburzonego procesu gojenia, gdzie namnażanie się fibroblastów jest nadmiernie intensywne. Bliznowce w trądziku często pojawiają się u młodych osób, co prawdopodobnie związane jest z szybką regeneracją i tworzeniem nowych komórek, w tym kolagenu. Nieprawidłowa pielęgnacja, mechaniczne uszkodzenia zmian zapalnych, a także współistniejące choroby takie jak cukrzyca, choroby autoimmunologiczne związane z hormonami czy zmiany hormonalne u kobiet, mogą dodatkowo sprzyjać rozwojowi trądziku bliznowatego.

Trądzik wywołany

Trądzik wywołany to trądzik, który powstaje na skutek działania określonych substancji lub czynników środowiskowych, a nie wynika on jedynie z naturalnych skłonności skóry. Może pojawić się w każdym wieku, przy określonej ekspozycji i jest to kwestia osobnicza. Można podzielić go na kilka grup.

Trądzik zawodowy 

– pojawia się pod wpływem narażenia na czynniki wywołujące trądzik w środowisku pracy, np. zwodowi pływacy – narażenie na chlor, manicurzystki – pyły, kleje, żele, rozpuszczalniki organiczne w zmywaczach

Trądzik polekowy 

– pojawiający się podczas stosowania niektórych leków, np. glikokortykosteroidów, steroidów anabolicznych, które oparte są na androgenach i testosteronie, co nasila proces wydzielania sebum, a także leki uspokajające, przeciwdepresyjne oraz antykoncepcyjne, jeśli zawierają syntetyczny progesteron.

Trądzik kosmetyczny 

– może być wywoływany przez kosmetyki kolorowe, takie jak podkłady, pudry, róże, które zatykają ujścia gruczołów łojowych. Niektóre składniki kosmetyków pielęgnacyjnych o działaniu komedogennym również mogą wywoływać trądzik, np. stosowane w wysokich stężeniach oleje czy silikony.

Każde z wyżej wymienionych schorzeń charakteryzuje się różną etiopatogenezą, innym przebiegiem i powikłaniami. Z tego tez względu dobierając terapię należy szczegółowo przeanalizować wszystkie aspekty danej choroby, aby terapia była celowana i dobrana indywidualnie do potrzeb jednostki.