Z tego artykułu dowiesz się:

• z czego wynikają bóle kręgosłupa w pracy,
• w jaki sposób można zapobiegać niekorzystnym zjawiskom dotyczącym postawy,
• jakie ćwiczenia można wykonać, aby skutecznie zadbać o swój kręgosłup.

Ból kręgosłupa to jedna z powszechnych dolegliwości zdrowotnych współczesnych ludzi – to nie tylko problem medyczny, ale i społeczny. Obecnie zespół dysfunkcyjno-bólowy kręgosłupa staje się chorobą cywilizacyjną, która dotyka adeptów wielu profesji, do których można zaliczyć również przedstawicieli branży kosmetologicznej.

Długotrwałe stanie lub siedzenie, pochylanie się nad klientem czy wykonywanie powtarzalnych ruchów podczas zabiegów – to wszystko może skutecznie doprowadzić do znacznych przeciążeń aparatu ruchu i jego dysfunkcji.

Wielka jest fascynacja naszym ciałem, tym jak ono działa, dlaczego coś zaczyna źle funkcjonować i co zrobić, aby powrócić do zdrowia (Abrahams P., 2014).

Jak zatem można zapobiegać tym dolegliwościom, wykorzystując aktualną wiedzę z zakresu anatomii i biomechaniki kręgosłupa, a także wykorzystując praktyczne porady fizjoterapeuty?

Anatomia i biomechanika w pigułce

Kręgosłup jest elementem szkieletu, na którym opiera się ciało człowieka – to nasz wewnętrzny filar, zbudowany z kręgów połączonych stawami i dyskami międzykręgowymi. Zdrowy kręgosłup składa się z odcinków: szyjnego, piersiowego, lędźwiowego oraz kości krzyżowej i guzicznej. Kręgosłup widziany od boku przypomina nieco wygiętą literę S, którą tworzą naturalne jego krzywizny: lordoza szyjna, kifoza piersiowa, lordoza lędźwiowa i kifoza krzyżowa. Funkcja podporowa kręgosłupa i związane z nią duże obciążenia sprawiają, że jest on narażony na zwyrodnienia i liczne urazy. Zdolność szkieletu do wytrzymywania dużych obciążeń i ochrony rdzenia kręgowego jest kluczowa dla naszego zdrowia i prawidłowego funkcjonowania. W pracy kosmetologa – gdzie specjalista często przyjmuje nienaturalne pozycje – kręgosłup jest narażony na przeciążenia, co może prowadzić do bólu i dysfunkcji (Smith & Jones, 2019).

Ergonomia stanowiska pracy

Podczas wykonywania zabiegów kosmetologicznych specjalista zmuszony jest do przyjmowania pozycji, które na pierwszy rzut oka nie zawsze kojarzą się z pełną wygodą. Ergonomia stanowiska pracy to kluczowy element w zapobieganiu bólowi kręgosłupa, i od tego należałoby zacząć. Dobrze dostosowane do potrzeb specjalisty stanowisko pracy może skutecznie odciążyć kręgosłup przez cały dzień roboczy.

Wysokość fotela, krzesła, a nawet sposób, w jaki trzymane są dane urządzenia – to wszystko ma znaczenie. Warto więc zainwestować w sprzęt, który jest regulowany i dostosowany do indywidualnych potrzeb użytkownika, tak aby zmniejszyć ryzyko przeciążeń mięśniowo-szkieletowych (Smith & Jones, 2019).

Praktyczne wskazówki

Zachowuj świadomość położenia swojego ciała, czyli pamiętaj o utrzymaniu kręgosłupa w neutralnej pozycji, która może zapobiec przeciążeniom, a także o regularnych przerwach podczas wykonywanej pracy. Mowa tu o krótkich przerwach na ćwiczenia rozciągające oraz na zmianę pozycji. Krótkie, regularne pauzy mogą znacząco zmniejszyć ryzyko bólu. Nawet pięciominutowa przerwa co godzinę może przynieść znaczną ulgę.

Pij wodę w czasie pracy. Nawodnienie dysków międzykręgowych w kluczowy sposób wpływa na zdrowie i elastyczność. Patel i Grey w swojej pracy Wpływ nawadniania na zdrowie dysku kręgosłupa wskazują, że odpowiednie nawodnienie jest związane z lepszym funkcjonowaniem dysków i może zmniejszyć ryzyko ich degeneracji.

Śpij zdrowo. Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak ważne jest to, jak śpimy: dobrze dobrany materac oraz poduszka ortopedyczna mają kluczowe znaczenie w zapobieganiu bólom kręgosłupa.

Ćwicz regularnie i wzmacniaj mięśnie. Nasz kręgosłup jest otoczony przez mięśnie – im silniejsze one będą, tym zdrowszy będzie nasz szkielet i tym lepiej będziemy się czuć.

9 praktycznych, prostych i szybkich ćwiczeń, które z łatwością wykonacie między pacjentami

1. W pozycji siedzącej prawą dłoń przykładamy do prawej skroni. Dociskamy dłonią do skroni w taki sposób, aby zarówno głowa, jak i dłoń stawiały lekki opór. Utrzymujemy pozycję przez pięć sekund i rozluźniamy. Ćwiczenia powtarzamy pięć razy na dwie strony.
2. W pozycji siedzącej dłonie opieramy na potylicy. Uciskamy głową na dłonie w taki sposób, aby zarówno głowa, jak i dłonie stawiały lekki opór. Utrzymujemy przez pięć sekund i rozluźniamy. Ćwiczenia powtarzamy pięć razy.
3. W pozycji siedzącej przykładamy obie dłonie do czoła, uciskamy czołem dłonie tak, by stawiały lekki opór – utrzymujemy przez pięć sekund i rozluźniamy. Ćwiczenia powtarzamy pięć razy.
4. Wykonujemy skłon głowy w przód, usiłując dotknąć brodą mostka. Prostujemy głowę z brodą przyciśniętą do szyi bez odchylania głowy do tyłu. Ćwiczenia powtarzamy pięć razy.
5. Siedząc na krześle, kładziemy jedną dłoń pod pośladkiem. Ustabilizuje to staw barkowy, który nie będzie przesuwał się do góry podczas rozciągania. Następnie kładziemy drugą dłoń w okolicy ucha. Spróbujmy wykonać ruch w bok (jakbyśmy chcieli dotknąć uchem barku) skierowany przeciwko oporowi dłoni, naciskając przez około 10 sekund. Teraz rozluźniamy mięśnie odcinka szyjnego, a ręką rozpoczynamy powolne rozciąganie w przeciwną stronę. Pamiętamy, aby nie pochylać całego ciała w kierunku rozciągania. Powtarzamy na dwie strony.
6. Siedząc, wykonujemy skręt głowy w lewo, z równoczesnym cofnięciem prawego barku w tył – powodując powrót do pozycji wyjściowej siedzącej. Następnie powtarzamy ćwiczenie na drugą stronę – skręt głowy w prawo z jednoczesnym cofnięciem lewego stawu barkowego.
7. Unoszenie barków w górę i ich opuszczanie.
8. Krążenia barków w przód i w tył.
9. W prawidłowej pozycji siedzącej (kończyny dolne pod kątem 90 stopni, dłonie oparte na udach) wykonujemy głęboki wdech przez cztery sekundy i wydech cztery sekundy.

Zapobieganie bólom kręgosłupa w pracy kosmetologa wymaga świadomego podejścia do własnego ciała i środowiska pracy. Regularne ćwiczenia, odpowiednia ergonomia stanowiska pracy i świadomość postawy ciała to fundamenty, które pomogą utrzymać kręgosłup w zdrowiu. Pamiętajmy, że ciało to nasze najważniejsze narzędzie pracy, więc dbajmy o nie z należytą starannością.

Źródła naukowe:
1. Smith M. & Jones P. (2019). Spinal Health and Ergonomic Considerations in Cosmetology. Journal of Occupational Health, 61(3), 205-210.
2. Patel D. & Grey A. (2018). The Impact of Hydration on Spinal Disc Health. Journal of Back and Musculoskeletal Rehabilitation, 31(2), 419-425.
3. Abrahams P. (2014). Atlas Anatomiczny, 253(6)