Stopy sportowca

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czy sport to zdrowie?

• Co robić w przypadku braku płytki paznokciowej lub jej ubytku?

• Rekonstrukcja paznokcia – jaki sposób wybrać?

• Co to klamry metalowe?

Stopy osoby aktywnej fizycznie – Z roku na rok rośnie liczba dbających o swoją formę. W związku z tym przybywa ich też w gabinetach podologicznych. Moda na prowadzenie zdrowego trybu życia niesie jednak ze sobą zmianę obciążeń na stopach, a wraz z nią ryzyko pojawienia się nowych, dotychczas nieznanych, problemów. Stopę sportowca zawsze należy traktować indywidualnie. Wywiad u takich pacjentów powinien zostać poszerzony o pytania: Ile godzin dziennie/w tygodniu poświęca dana osoba na trening? Jakie obuwie jest noszone? Czy jest w trakcie sezonu, czy już po? Jak długo trenuje? Czy trenuje rekreacyjnie, czy już zawodowo? itp.

Sport to zdrowie?

Na podstawie zebranych odpowiedzi możemy stworzyć obraz obciążeń, na które narażona jest stopa. Dobrze jest też poznać różne dziedziny sportu na własnej skórze, tak aby jak najlepiej zrozumieć, co dzieje się ze stopą podczas danej aktywności. Przykładowo w sportach „rakietowych”, takich jak tenis, squash, ping-pong itp., stopa gwałtownie się zatrzymuje i odrywa od podłoża. Może to powodować krwiaki pod płytką, nawet wówczas, gdy pacjent nie odczuwał bólu podczas treningu. W sportach zespołowych typu: piłka siatkowa, koszykówka, rugby i inne, oprócz ww. przeciążeń dodatkowym czynnikiem jest uszkodzenie w wyniku urazu, zderzenia czy nadepnięcia. Oczywiście najbardziej narażeni są zawodnicy grający w piłkę nożną, gdzie z uwagi na charakter sportu do przeciążeń i urazów dochodzi bardzo często.Inne problemy będą dotyczyły pływaków, których stopy przez długie godziny przebywają w bardzo wilgotnym środowisku, co podwyższa ryzyko zakażeń i osłabia płytkę paznokciową. Jeszcze inne obciążenia niesie ze sobą uprawianie wspinaczki górskiej. Buty do tego sportu są bardzo małe, wymuszające podkurczenie palców do pozycji jak najbardziej „chwytnej”. Co oczywiste, takie ustawienie palców będzie powodowało urazy paznokci i otarcia skóry. Jak łatwo można sobie wyobrazić, terapie u osób aktywnych trzeba więc bardzo uważnie dobierać.  

Stały problem

Bardzo powszechnym problemem jest brak płytki paznokciowej lub jej ubytki. I co wtedy? Jeśli paznokieć zszedł, należy dopytać, w jakich okolicznościach to się stało i czy można wyeliminować ten czynnik? Jeśli był to jednorazowy wypadek, rekonstrukcję możemy zbudować z materiału odpowiedniego dla danej płytki, a jej kształt może być podyktowany głównie względami estetycznymi. Niestety, u osób aktywnych najczęściej czynnik powodujący uraz jest i będzie cały czas. Wtedy rekonstrukcja musi być bardziej przemyślana. Zaczynamy od doboru materiału. W pierwszej chwili możemy pomyśleć, że zrobienie twardszej niż paznokieć rekonstrukcji będzie dobrym pomysłem. Ale co będzie się działo, jeśli taki twardy, sztuczny paznokieć poddamy obciążeniom? Z pewnością on sam się nie pokruszy i nic mu się nie stanie. Ale co z naturalną płytką paznokciową? Wyobraźmy sobie mały kawałek paznokcia zrośniętego z łożyskiem, a do niego doczepioną twardą masę, która się nie zgina i jest nieelastyczna. Wszystko to trzyma się tylko na niewielkim kawałku łożyska. Naturalny fragment paznokcia, obciążony taką sztywną rekonstrukcją, będzie przejmował całą działającą siłę. Może dojść do jeszcze większego uszkodzenia lub oderwania od łożyska bądź też cofnięcia w kierunku macierzy. Lepszym pomysłem może się więc okazać zastosowanie rekonstrukcji jak najbardziej elastycznej. Ona prawdopodobnie w przypadku obciążenia ulegnie odkształceniu, sprężynując i amortyzując działanie sił. W przypadku bardzo dużego urazu czy obciążenia z pewnością odpadnie lub ulegnie połamaniu, ale wydaje się to być dużo korzystniejszym rozwiązaniem. To ona przejmie działającą siłę, oszczędzając paznokieć. Dodatkowo nie stanowi ona dużego obciążenia na skórze. 

Uwaga na szczegóły

Poza materiałem, z którego zbudujemy sztuczny paznokieć, bardzo ważny jest kształt, jaki nadamy nowej płytce. Tutaj kluczowy przy jego doborze jest kształt palca. Rekonstrukcja nie może w żaden sposób wystawać poza jego granice i tu niestety nie ma ustępstw na rzecz estetyki. Każdy wystający fragment paznokcia będzie działał jak dźwignia, powodując bardzo duże ryzyko oderwania całego paznokcia. Po nadaniu kształtu dobrze jest jeszcze na koniec pod kątem 45 stopni opracować wolny brzeg, tak aby w miarę płynnie następowało przejście między płytką a opuszką. Dzięki takiemu wykonaniu rekonstrukcji jesteśmy w stanie, najbardziej jak to możliwe, zminimalizować ryzyko dodatkowych zniszczeń płytki i łożyska. Oczywiście przed każdym wykonaniem rekonstrukcji należy naturalną płytkę oczyścić ze wszystkich zrogowaceń, pozostawiając tylko ten fragment, który jest zrośnięty z łożyskiem. Następnie dezynfekujemy całą powierzchnię, na której będziemy pracować. To pozwoli na zbudowanie płaskiej rekonstrukcji jak najbliżej skóry i zminimalizowanie ryzyka zakażenia.   

Klamra metalowa na wkręcanie

Kolejnym powszechnym problemem jest wkręcanie paznokci. Oczywiście do radzenia sobie z tym problemem możemy zastosować różne metody. Jedną z nich jest użycie klamer metalowych przyklejanych. Dlaczego metalowych? Ponieważ można im nadać kształt, jaki chcemy uzyskać na paznokciu, przed przyklejeniem ich do płytki. Daje nam to możliwość bardzo dużej kontroli nad tym, co będzie się działo po nałożeniu jej na paznokieć. Przyjmie on po prostu kształt, jaki nadaliśmy wcześniej klamrze. Musimy tylko dobrze przemyśleć, jak szybko chcemy paznokieć prostować, tak aby mu nie zaszkodzić. 

Zalety klamry klejonej

Klamra klejona nie ma żadnych ostrych fragmentów. W przypadku zbyt dużego przeciążenie po prostu spadnie. Nie ma ostrych haczyków, nie jest zaczepiona o krawędzie, nie wystaje nad powierzchnię płytki. Jest bardzo płaska, nie ma żadnych wystających elementów. Wydaje się być zatem najrozsądniejszym rozwiązaniem wtedy, kiedy mamy do czynienia z tak specyficznymi stopami i przeciążeniami. To tylko jedne z wielu problemów, jakie mogą się pojawić na stopach sportowców. Jest tyle różnych sportów, kształtów stóp i ich deformacji, tyle różnych rodzajów butów sportowych, rodzajów chodu i różnych przeciążeń, że temat jest na tyle szeroki, iż można by o nim pisać godzinami. Jedno jest pewne, pełnie zrozumienia tego, co dzieje się ze stopą w takich często niefizjologicznych przeciążeniach, jest kluczem do prowadzenia prawidłowych terapii oraz wskazówek dotyczących właściwej pielęgnacji stóp.