Z tego artykułu dowiesz się:
• Jak dokonać oceny ryzyka środowiska pracy?
• Jak chronić przed pyłem oczy i płuca?
• Jaką maseczkę wybrać?
• Jak powinien wyglądać plan ochrony?
OCHRONA ZDROWIA W PRACY PODOLOGA – Aktualnie maseczki ochronne kojarzą się głównie z pandemią i obostrzeniami sanitarnymi, jednak niezależnie od sytuacji epidemiologicznej powinny być stosowane podczas zabiegów podologicznych, gdyż zarówno one, jaki i wysokiej jakości systemy filtrujące pozwolą cieszyć się w zdrowiu wieloma latami pracy.
Wdychanie cząstek ze środowiska pracy powinno być uznawane za czynnik ryzyka dla zdrowia specjalisty, wymagający stosowania środków ochrony osobistej, takich jak maski podczas piłowania paznokci. Powinny być uważane one za normę higieny pracy. Gdy konieczne jest użycie frezarki do opracowania paznokci, należy zmniejszyć narażenie na pył mikrobiologiczny poprzez zastosowanie urządzeń z pochłaniaczem pyłu, wentylacji w pomieszczeniu, dokładnego uprzątnięcia miejsca zabiegowego oraz przede wszystkim dobrego wyposażenia ochronnego osoby wykonującej całą procedurę, tj. rękawiczki, okulary ochronne, jeśli jest konieczność to przyłbica oraz odpowiednio dopasowane maseczki JEDNORAZOWE z systemem filtrującym.
Ocena ryzyka środowiska pracy powinna uwzględniać różne potencjalne drogi przenoszenia pyłu do układu oddechowego:
– bezpośrednie wdychanie z powodu braku sprzętu ochronnego,- bezpośrednie wdychanie z powodu niewłaściwego użytkowania sprzętu ochronnego,- zanieczyszczenie powietrza i narażenie dróg oddechowych na zanieczyszczone powietrze.
Chroń oczy i płuca
Potencjalne drogi przenoszenia pyłu do oka za pośrednictwem trzech wektorów:
• zanieczyszczenie rąk,
• poprzez powietrze w miejscu zabiegu,
• bezpośrednio na powierzchnię oka (brak/nieodpowiednia ochrona).
Możliwe drogi przeniesienia do płuc:
• bezpośrednia inhalacja (brak/nieodpowiednie zabezpieczenie),
• zanieczyszczenie powietrza, a tym samym oddychanie zanieczyszczonym powietrzem,
• dotknięcie zanieczyszczoną dłonią twarzy.
Maseczka maseczce nierówna
W podologii zdecydowana większość specjalistów sięga po maseczki chirurgiczne, a tylko nieliczni sięgają świadomie po maseczki z filtrem, cechujące się wyższym współczynnikiem dopasowania. Kluczowymi elementami każdej strategii ograniczania ryzyka jest jego eliminacja poprzez unikanie, zamiana na mniej szkodliwą metodę. Nienoszenie bądź zakładanie nieodpowiednio dobranych masek przez podologów jest wyraźnym zagrożeniem zawodowym dla ich zdrowia i dobrego samopoczucia. Redukcja ryzyka wprowadzająca prawidłowy dobór maski o odpowiednim współczynniku ochrony zdrowia i dopasowania do twarzy oraz terapii skutecznie zmniejsza poziom narażenia specjalisty na wdychanie pyłu unoszącego się podczas opracowywania płytki paznokciowej. Podolodzy rutynowo używają masek chirurgicznych, które nie nadają się do zabiegów pielęgnacyjnych ze względu na ich ograniczoną skuteczność w izolowaniu układu oddechowego od cząstek otoczenia.
Plan ochrony
Globalny współczynnik dostosowania masek powszechnie używanych przez podologów/podiatrów określa American Industrial Hygiene Association (AIHA) i Occupational Safety and Health Administration (OSHA) wskazując, iż „W każdym miejscu pracy, w którym maski oddechowe są niezbędne do ochrony zdrowia pracownika lub gdy maski oddechowe są wymagane przez pracodawcę, pracodawca powinien ustanowić i wdrożyć pisemny program ochrony dróg oddechowych z procedurami specyficznymi dla miejsca pracy. Program powinien być aktualizowany w miarę potrzeb, aby odzwierciedlić te zmiany w warunkach w miejscu pracy, które mają wpływ na stosowanie”. W praktyce dostępne są różne rodzaje testów dopasowania, których celem jest zmierzenie, jak maska uszczelnia twarz jej użytkownika. Za pomocą testów uzyskujemy liczbę zwaną współczynnikiem dopasowania, która wskazuje dopasowanie masek do twarzy.
Typ maski samofiltrującej FFP3 jest bardziej odpowiedni do stosowania w zabiegach pielęgnacyjnych niż typ maski chirurgicznej. Globalny współczynnik dostosowania proponowanej maski FFP3 jest średnio 12,6 razy większy niż maski powszechnie używanej przez podologów. Podolodzy zwykle używają masek, które nie nadają się do zabiegów pielęgnacyjnych i terapii podologicznych ze względu na ich ograniczoną skuteczność w izolowaniu dróg oddechowych od cząstek otoczenia. Zdolność filtracyjna maski chirurgicznej jest słaba, jest to związane ze zdolnością maski do uszczelniania twarzy użytkownika; dopuszcza przeciek powietrza pomiędzy twarzą użytkownika a konturem maski, pozwala na przejście większej liczby cząstek, które później mogą być wdychane przez profesjonalistę. Klasa maski FFP2 i FFP3 oznacza, że są to maski chroniące przed pleśnią, grzybami, wirusami i bakteriami ‒ tym samym są odpowiednio dobrane do pracy w gabinecie podologicznym.
Niewidzialne zagrożenie
Nieliczne publikacje naukowe podkreślają, że zdrowie podologów może być narażone przez unoszący się pył mikrobiologiczny podczas np. opracowywania paznokci. Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazały, że znaczna ilość pyłu po wykonanym zabiegu utrzymuje się w powietrzu do 10 godzin po sesji klinicznej, co zwiększa ryzyko infekcji dróg oddechowych dla podologa. Badani podolodzy pracujący frezarkami z systemem ssącym i tak mieli znaczny zakres drobnoustrojów w jamie nosowej w porównaniu do osób przebywających w pomieszczeniu podczas zabiegu, ale niebędących podologami. Najczęściej spotykanym grzybem w grupie badanej był patogen i pospolita pleśń Aspergillus fumigatus ‒ jest to grzyb, którego cząsteczki są na tyle małe, że mogą dostać się do jamy nosowej; w pomieszczeniu unosi się do 16 godzin, w skrajnych przypadkach powoduje guzy mózgu, tkanek miękkich; determinuje wysoki poziom problemów z górnymi drogami oddechowymi. Brak odpowiednio dopasowanej maski przez podologów jest wyraźnym zagrożeniem zawodowym dla ich zdrowia i dobrego samopoczucia.
Joanna Kustra | Specjalistka ds. podologii, kosmetolog, trener w ośrodku szkoleniowym Europejskiego Instytutu Podologicznego sp. z o.o. Pani Joanna uważa ciągłe doskonalenie za integralną część wykonywanego zawodu. Od kilku lat praktykuje usługi podologicznew Instytucie Podologicznymw Rzeszowie i w Warszawie.
Piotr Bielawski | podolog, pedagog, trener, szkoleniowiec, współwłaściciel w ośrodku szkoleniowym Europejskiego Instytutu Podologicznego sp. z o.o., właściciel w indywidualnej praktyce Instytut Podologiczny.pl w Rzeszowie, Przemyślu.